28.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Aḥewwas qbel ma ad yeffeɣ, yuker la d ixsan! 

Deg uliman waha, din kṭer n zeg 17000 n yexsan d iɣess n izellifen di tesdawiyyin d isalayen Manis dd-kkin lami din iwḍen, d manaya xef ttseqsan aṭṭas n imussnawen. 

Amezruy n Uliman yessullsen

Cḥal uya, zeg 1884 al mani tkemmel girra tameḍlant tamezwarut, Aliman ila ɣer-s imukan tḥewwes-iten deg Wafrika, Usyanya d Asya. Imukan-a, yegga-sen uliman ” Schutzgebiete” Imukan ittwaḥḍan, imukan xef yettɛess Uliman, amen yegga Wefransis i Lmeɣrib. Maca imezdaɣ n tmura xef “yettɛess”, yegga deg-sen ɣezzu. Manaya yettwaɛqal deg ixsan i yellan di tsarawin Uliman!

Ixsan-a aṭṭas zeg-sen ittedwal wezwar-nsen ɣer imukan mani ila iḥewwes Uliman, am Tanzayna (n yiḍ-a) deg Wafrika. Deg isalayen, ila qqaren x yewdan ayet bab n yexsan-nni (Subjekte) “Isental”. Zeɛma isem-a d aweqqar i ayet bab n yexsan nni, maca tḥajit-nsen wer deg-s bu uweqqar. Di lweqt n uḥewwes, mmeksin-dd zi tmura-nsen, xemmlenten di ddipput d ilakaben.

Ɣezzu n iḥewwasen.

Aṭṭas n yexsan d izellifen n yewdan ila ḥekmen x-asen ad ttwanɣen. Bḍan-ten, ssirden-ten, uca mmeksin-dd ɣer uliman d “inaten” i tussna. Seppitar ameqqran Berlin (Charité) ixemmel deg udippu-nnes waha 106 n umi qqaren ” Human Remains”, lasel-nsen zeg wafrika, Usyanya, d Asya!

Imussnawen ila xsen ad mlen belli iwdan n umaḍal wer sekkʷin am yenni n wuruppa (icemlal), arrasa-nsen urid am tenni n wuruppa. 

Zeg ufilem: Der vermessene Mensch

Iseqsan d twarrit x-asen

Jer 2011 d 2019 yerra uliman aṭṭas n yexasn, maca aṭṭas zeg-sen wer ssinen mani-s dd-mmeksin. Ɛla ḥsab awal n Charité. Maca aṭṭas n isalayen tteggen ttsawar d lexburat deg wantirnit, maca Charité tbelleɛ x yexsan-nni. Teqqar belli wer tteggen ifuṭuten al ɣa snen mani-s dd-ttwakaren yexsan-nni.

Amẓiw n Wuruppa!

Asenduq n yexsan n uzellif di Berlin

Afrikanist Andreas Eckert ittwala belli aṭṭas n yeixsan wer yessin bnadem mani llan. Ad yili 20000 n yexsan niɣ kṭer, Ca ila ttmenzan s tnuffra di Berlin,  Ca zeg ufus ɣer ufus, niɣ tettrenten, Izellifen ila rezzun x-asen kṭer zi kulci. Aṭṭas n yexsan weḍḍren. Maca Andeas Eckert yettwala ij n wemxumbel-nneɣni. Aṭṭas n yewdan di tmura n Wafirka wer xsen ca ad dewlen yexsan-nni. Xsen ad ksen x umezruy-a aberkan. Aṭṭas zeg-seb ggʷden ca n “Bad Spirit” ca n larwaḥ d diɛeffanen a ten-sfekkren deg iseggusa iberkanen n uḥuwwes!

Timaynutin

Aqelɛi
Aqelɛi
Abdelmajid Akalai

Fser-itt