24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Cukri aceffar n tfirasin… Aɣrum ḥafi s Tmaziɣt (04)

Asedwel ɣer Tmaziɣt : Omar LMEDDAM
Tiwlafin : Ahmed Abdelkhalki

IXEF AMEZWARU :
4) :
Tettawiy-ayi akid-s ɣer weswiq ameqqran. Nessaɣ ɛurric n weɣrum yuzɣen iznuzan imettaren s adu yijjen useklu imɣar ṭṭaref i wemrabeḍ Sidi Lmaxfi. Tessnenna-t deg waman aked cwayt uzatim [zzit] d leɛṭur. Ca n twalatin deg waman waha.
Ijjen wass zic tenna :
— Necc ad raḥeɣ ɣer weswiq. Ad sɣeɣ icakan d igumma ad ten-zzenzeɣ. Cekk ad teqqimed da. Ḥḍa taddart-nneɣ. Wer ttirar aked yeḥramen ad tejjed taddart-nneɣ i yiceffaren.
Dinni jar-ayi-d d iḥenjiren n tuddurt imsebḍan tejjan-ayi ad aciɣ belli necc wer kid-sen ttemquddiɣ waxxa dinni ca zzay-sen d imeẓlaḍ amecnaw necc. Ẓriɣ ijjen zzay-sen iksi-d iɣussan uyaẓiḍ zi tzubact itteṭṭeḍ-iten. Inna uḥenjir-nni : « aytbab n taddart-a lebda neṭṭaren afraḍ isbeḥ ». Qqaren xaf-i :

Γer ɛawed: Aɣrum ḥafi n Muḥemmed Cukri s Tmaziɣt (03)

— Netta d Arifi. Yus-d zi tmurt n laẓ d yinni ineqqen.
— Wer issin ad issiwel Taɛrabt.
— Irifiyen marra helcen aseggʷas-a s lehlac n laẓ.
— lmal-nsen ula d netta ihlec.
— Neccin wer t-nettett. Nitni tetten -. Irenni-asen lehlac xef lehlac.
— Mala temmut-asen ca n tfunast niɣ d tixsi niɣ d tɣaḍt tetten-tet. Tetten ula d amarḍus.
Aḥenjir Ajebli i d-yusin ɣer temdint am urifi, msarwasen deg useḥqar, maca wer t-ttzawaren amacnaw Arifi. Ɣir xezzaren ɣar-s am ca n wefɣul : « Arifi d axeddaɛ Ajebli d neyyet ».
Ttuɣa dinn ict teḥwict d tameẓẓyant ṭṭarf i tzeddiɣt-nneɣ. Ict tfirast tettegg day-i mezri mkul ass. Ijjen was zic iṭṭef-ayi bab n teḥwict-nni ɣeṭṭleɣ-as-d tifirasin-nnes imɣaren inwan s yijjen uɣanim d azegrar. Netta iẓẓuɣar day-i necc ttruɣ rezzuɣ ad as-rewleɣ. Becceɣ deg userwal-inu n tinɣi yiriwen waxxa netta wer dayi-iwti. Inna-as i temɣart-nnes isfarninen :
— Ha aqqa-am acurdu-nni daneɣ-ittareytiren tafirast. Itaytir ktar zi min itett am uɣerḍa.
Tesseqsa-ayi d s wawal isebḥen issefses xaf-i tiggʷdi :

Γer ɛawed: Aɣrum ḥafi n Muḥemmed Cukri s Tmaziɣt (2)

— Manis tekka yemma-c a mmi ?
— Truḥ ad tezzenz icakan d igumma di ssuq.
— safi cf-ac zeg imeṭṭawen. I baba-c manis ikka ?
— Aqqa-t di texxamt.
— Di texxamt ?
¬— Wah di texxamt.
— Agellin ! Mayemmi illa di texxamt ?
Isweḍḍer-ayi useqsi. Talles-ayi-d i useqsi amen tesḥinnib i uɣembub-inu :
— Ini-ayi, mayemmi baba-c aqqa-t di texxamt ?
Xarrseɣ belli di temrarut n tidet days- tazwart i baba d yemma.
— Wer ssineɣ. Yemma d nettat i issnen.

Issiwel waryaz aked temɣart-nnes d yelli-s i d-yusin s leḥfa xef wecraf-inu ar d ɣa tedwel yemma. Taḥenjirt-nni teqqen i uzellif-nnes ijjen hina d tacemlalt, ifassen-nnes icemlalen cnan uffen. Gzuɣ belli tamɣart d yelli-s zzillzeɣ-asent. Maca aryaz jar tidet d tqessart i d-iscan zeg wawal-nnes d tefras-nnes irezzu s uɣil ad ayi-imarret. Issidef-ayi ɣer yijjen wexxam issulles ttxemmalen day-s timeslayin n zic, abarru zzay-sen yirreẓ. Inna-ayi-d amen xafi d-itteqqen tawwurt :
— Ɣark ad ttrud. Mala trud ad cekk-ẓewḍeɣ s ukeccuḍ.
Twalat tamezwarut i di ɣa ttwacarfeɣ deg wexxam. Ziɣenta zemmaren ad dayi-rayen yewdan maci zi twacunt-inu. Tifirasin lexxu nitenti i yinni dayi-icarfen. Maca neccin mayemmi nettewwaj zi Arif yinniḍen ttɣiman di tmurt-nsen ? Baba ittadef ɣer texxamt, yemma teznuza icakan tettejja-ayi necc weḥdi lluẓeɣ, ad iqqim waryaz-a aked temɣart-nnes di taddart-nsen ? Mayemmi wer ɣar-neɣ min ɣar-sen ɣer yewdan ?

Ttwaliɣ zi texbuct n tsarut n tewwurt taḥudrit-nni tettseyyaq s mezri tamurt s waman d usabun s leḥfa, tẓeyyar arruḍ-nnes xef imessaḍen-nnes icemlalen d tibbicin-nnes tiɛaryanin, tenhezzant, ssajjant-id ttnuffarent zi lefteḥ n tqendurt-nnes amacnaw sin n izekkʷunen uḍil ttenyuyulen. Teqqen i ucewwaf-nnes ijjen hina d tacemlalt tbeqqeḍ marra s lḥenni.
Sqareqbeɣ di tewwurt s tiggʷdi. Ḥeṭṭiɣ min tettegg. Ul-inu ineddu s tiggʷdi d ubirreh aked yenhezziyen-nnes. Texzar-d ɣer tewwurt amen tudar tseyyaq tamurt.
— Uyur rẓem-ayi tamennurit-a n tewwurt.
Texs wer texs. Ggiɣ xaf-s aɣil deg uxarres-inu :
— Seḥḥad, wer teggʷed ca, uyur.
Tejja aseyyeq uca tsegged tiddi-nnes. Tezzerz aman zeg ifassen-nnes. Teṭṭef s ifassen-nnes deg wezyen-nnes. Itwarcem uneẓbar ifsus xef uɣembub-nnes ilellcen. Haqqa-tt teggur-d ɣer tewwurt. Inddew wul-inu. Rjijeɣ. Terẓem tawwurt tenna-ayi s wesfirnen :
— Haqqa-ayi necc. Min trezzud ?
Iweḍḍar-ayi wawal. Runt tiṭṭawin-inu.
— Ad ayi-tewwet yemma mala tedwel – zi ssuq wer dayi-tufi di taddart ḥeṭṭiɣ-tt zeg iceffaren. Qa tejja-ayi ad tt-ḥḍiɣ.
Ssadareɣ azellif-inu s uburrem d usutar.

Γer ɛawed: Aɣrum ḥafi n Muḥemmed Cukri s Tmaziɣt (1)

Sewḍeɣ ɣer imesḍan-nnes iɛemmaren. Tesrew arruḍ-nnes ttuɣa iqqnen ɣer webyas-nnes ukettan. Texzar-d ɣari s usḥissef. Xezzareɣ ɣer s usutar. Tẓeyyar s ufus-nnes xef lefteḥ n yedmaren-nnes ireẓmen. Bedden yebbac-nnes izeyraren. Temlel n warruḍ tettaẓeɣ-as xef yexfawen n yebbac-nnes iggin am tḥebba uḍil.
— Ma ɛad ad d-tɣeḍled afiras s uɣanim twalat nniḍen zi tfirast n teḥwict-nneɣ ?
— Ɛemmars. Neɣ-ayi s ufus-nnem mala tufid-ayi twalat nniḍen ɣeṭṭleɣ-d afiras.
Tesfarnen. Necc wer sfarneneɣ. Ffɣeɣ s umarri. Tiweḍ-ayi-d tnixt-nnes tazdadt :
— Awru. Telluẓed ?
Rjijent tefras uɣembub-inu. Nniɣ-as s ufafi :
— Uhu, jjiwneɣ.
Tegga xaf aɣil ad tt-rajiɣ. Baba-s d yemma-s wer llin di taddart. Ksiɣ s tiṭṭawin-inu ɣer tfirast-nni. Terwi tmexsa-inu d wecrah-inu i tfirast-a. Wer zzay-s tetteɣ zi ssa d tsawent.
Tessiɣ-ayi-d ict temsemment tettudum s tamment tabercant.
— Mala telluẓed dwel-d ɣar-neɣ.

Terni :
— Ma wer ɣar-k bu iherkas ?
— Yemma ad ayi-ten-tseɣ.
Tsekkʷeḍ-d dayi amen tesfarnin necc temḍarneɣ ɣar-s amen xaf-s ttaggʷjeɣ. Zdat ma ad weḍḍareɣ tceyyar-ayi-d s ufus amen tesfarnin. Rriɣ xafs amen sfarnineɣ uca weḍḍareɣ.
Wac aryaz iqseḥ xef temɣart ? Ssitimeɣ mli d weltma. Mli nneɣ taddart-a d teḥwict-a. Bab n teḥwict wer iqsiḥ xef baba. Mli d netta d baba.

Timaynutin

Fser-itt