24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Wer ssineɣ ca n ḥajet x arrimet ɣir min ɣriɣ deg idlisen

Ur ssineɣ ca n ḥajet x arrimet-inu, ɣir min ɣriɣ deg idlisen, ur ttuɣa bu ɣar-neɣ di taddart-nneɣ tasedlist, ɣir ca n iqerṭan ccuren s lktub werteɣ-ten zeg aytma imeqqranen i iffɣen ɣer barra n temdint-nneɣ ḥima ad kemmlen tiɣuri-nsen, idlisen-a i day-i immlin min teɛna «arrimet».

Yemma d ultma tuɣa-tent weḍḍrent di lxedmet-nsent ur ttkemmilent, ur qqiment ttɣennajent niɣ ssawalent jar-asent…

Ttuɣa ɣar-i 13 isseggusa, ass-nni ur ittwattu, laḥeqqacc beddleɣ axarres deg waṭṭas n leḥwayej idewlen tban-d xafi d arrimet-inu…

Zi senni, dewleɣ rekkʷleɣ zi min imeɣren: tiddi-inu, tamessaḍt-inu d idmaren-inu, i day-i jjin ad baneɣ meɣreɣ x min lliɣ, ca n iẓuṭṭuten ggin tili x imucan inuffaren zi arrimet-inu, marra manawya yeɣmi-d nnit, ur ɣar-i bu ufuss dag-s, uca dewleɣ teggʷdeɣ, ttxemmameɣ deg usneffer.

Bdiɣ fehmeɣ belli imsebḍa ccɣel jar necc d uma (imɣer xafi s rebɛa n iseggusa), netta, acarriḍ i x-s d-iɣmin x wudem-ines (igga amacnaw tajmaɛt n tikatfin) ɣer Yemma d lebhut, ɣer Baba d lɛezz, maca puntillat n idmaren-inu ixess-asen ad ffaren s minzi mma. Ɛla ḥsab leɛwayed-nneɣ ixess-ayi a ten-rucceɣ s tmellaḥt iddren, uca a tt-ndareɣ deg wanu n temzyida ḥima ur meɣɣarent, niɣ ad dewlent am ca n tremmant marra xes a n-terqaḏ, macca tageɛrurt i ɣar-i x weɛrur ura d ijjen ma tecqa-as.

Taḥermuct-nni i das-imɣaren ifadden, itteqwis-as weɛrur-nnes amecnaw talɣemt ur yelli d axiyyeq, lɛeks; wenni ddalil n usedḥi d lewqar.

Ɣer berra n lwacun, ɣir ad banen idmaren n twetmin ibedda lmusem n welqaḍ n teffaḥ, kulci ixezzar, tɣaraṯ taccejart n fruta tesseɣmi min isebḥen, ɣar-i necc ur ssineɣ mant tiddi i day-i ixessen ḥuma ad ayi-iqbel yinni akid-i, ḥawleɣ ad rẓeɣ fruta-inu s ijjen uɛebruq d abari n yemma sennḍeɣ-as s icten tɛeggʷaṭṭ n uma tacemlalt arami ttuɣa ittrinar Karaṭi; tɛeggʷaṭṭ texccen tazeyrart tteqneɣ-tt zi jjiht n idmaren-inu ar yiri ḥima ad xemmleɣ tiɛeffanin-a n tremmanin, ur tent-ttijjiɣ ad ffɣent ad meɣrent ɣar barra, uca ad ssiggʷdent tiṭṭawin n midden.

Deg uxxam n yemma dinni ict n sejjada d taturkiyt tsewwar dag-s iɣid, tiṭṭawin-nnes tiqehwiyen awarn-as tteggent, sennaj n uzellif n iɣid ict n tnuqqibt am tfucet d taberkant s leḥmu n bumbiya n trisinti.

Lebda ḥeṭṭiɣ tiṭṭawin n yiɣid d mummu-nnes i day-i ydeffaren mani-mma ruḥeɣ, ktar ɛad ass-a dinni tiṭṭawin xseɣ-tent s waṭṭas menɛent-ayi ɣar-s. Tiṭṭawin n uma i ttebsissiqent s tudert d lehna, ittseqsa-ayi x sserwal-nnes n jjdid, nnir-nnes Kaki, sserwal d jjdid, ittsemma am tarzift n Santa-kruzz, ur t-nessin ɣir zi lfilm n Ifransisen, tarzift-a testahell lefraḥet, uma ttuɣa-t d ameḥḍar n College, yareḍ sserwal-nnes ibda ittraḥ ittas-d zdati am Charli Chaplin, ifassen-nnes di jjib, ticli-nnes n lebhut, iggur x tfednin ixezzar di tisit, necc qqimeɣ x kama n yemma ḍeḥcceɣ s wul-inu, cercceɣ ag uma lefrahet-nnes, deg umcan ttseqsiɣ ixef-inu s uxeyyeq d uzillez mayemi i d-luleɣ taḥermuct… !!!

Yudf-d x-neɣ Baba s waṭṭawen saggʷaden, jemɛeɣ taḍeḥḥakt-inu, iffeɣ s tazzla, aɣembub-nnes izzegzu, iqseḥ, netteggʷed-itt aṭṭas, uma ibbeẓ azellif-nnes jar idlisen isneɛmil iqqar, sserwal-nnes niɣ agarruj-nnes ixemmel-it di mariyu n yemma, necc ḍwiɣ ɣar weltma tettraj-ayi di lḥemmam, ass-a n ussired n simana, ittawi ktar zi tseɛɛet n lweqt, beɛda ad ttuɣ axeyyaq n baba bla sebbet !

Nec, itteɛjib-ayu azawan, sbaḥ-a ur-ssiɣaɣ s jjehd, taɣennant i Baba niɣ i iwetman n taddart, necc azawan ɣar-i am tfuyin n tlelli ittneslaten s tnuffra jar leḥyuḍ n taddart ḥima ad ssiggʷjeɣ leqneḍ x tmɣarin n tiddet.

Leḥḥgeɣ ɣar welltma, amelɣiɣ-inu iccur s iseqsiten d uxarres, mayemi Baba ixeyyeq ibberken rami i dayi-yufa aked uma nferreḥ x sserwal n jdid?

Ktar zi semana Baba ittadef itteffeɣ di taddart s uẓeyyar n uɣembub ur iḍeḥḥek ur issiwil ɣar ḥedd, wala d ijjen zeg-neɣ ma yessen ssebbet, mara-mara tettas-d ict tajjart (une voisine) ɣar-neɣ tssawal ag Yemma s lḥess x ict lwaccunt nessen-itt, yelli-tsen ttuɣa txess ad tneɣ ixf-nnes s ddwa n iɣerḍayen, marra jjmaɛet tessawlr x umxumbel-a, uḥḥreɣ ma ad uceɣ tameẓẓuɣt-inu ḥima ad ssneɣ min imsaren, maca, walu.

Ffɣeɣ zi lḥemmam s tgemmiẓin zewɣent d lefraḥet ami yerḍeɣ bistidu tazeggʷaɣt n weltma, taɛdu-tt di tiddi, tuɣa tettreɣ ɣer Rebbi ad ayi-yerni ijjen sentimiter ḥima a t-yerḍeɣ deɣya, qber ma ad awḍeɣ ɣar tisit, ufiɣ Baba ittraj-ayi, isneɛt-ayi s uḍaḍ-nnes, inna-ayi : ɛdu ɣar uxxam-inu… ur ggʷideɣ laḥeqqac nnumeɣ leqsaḥet-nnes…

Tigemmiẓin-inu xesyent, dewlent d tisemmaḍin, deffareɣ Baba, ttuɣa am tswiret n Ciné waha, ittxessa ɣir kamera d Musika… aqa-ayi awarn-as, marra d inexliɛan n tḥenjirt d tameẓẓyant i d-iffɣen s daxel-inu, netta iggur s uẓenfeḍ d uxeyyeq s yiri-nnes d azirar… qqimeɣ ttxemmameɣ dag-s; necc aqa-ayi ɣer deffar-nnes, qqareɣ ag ixf-inu belli ca n tarzzift dinni a dayi ssefreḥ zeg-s, am uma yiwi-as-d sserwal…

Lḥajet i dayi-ittejjan belli ɣar-i cwayt n lhemmet, axmi ttariɣ-as tabrat i Baba, niɣ ad smuttyeɣ tira-nnes ur ittsbaynen ɣar tawriqt tseḥ s tsekla-inu ittbanen mliḥ… axmi i dayi tteḥwaja dekkʷleɣ d leɛjeb ag ixf-inu waha, sḥissiɣ s jjehd d ccan, ttaryeɣ mliḥ s waṭṭas ɛad, ca n twalatin, qqareɣ-as:

Ma ad indem ass i dayi issufeɣ zi ssekwila  ? ur dayi yejji ad kemmleɣ x tɣuri ?.

Ttuɣa ssneɣ mliḥ ag ixf-inu belli min ɣa yewqɛen ur yelli min ɣari di leɛqel, u-men kur twalat sraggʷaleɣ amelɣiɣ ɣar tarjit uca xelleqɣ-d tiḥujja d tinfas …

Yesfaqqa-ayi ijjen umaḍḍerḍar x tagemmiẓt-inu taẓelmaḍt…i leɛjab! mamec i ɣar t-qebleɣ aseqqil-a di tessmeḍ-a, fehmeɣ deg umcan min ɣa imsaren al ami ẓriɣ iqqen tawurt n “wexxam n lexzin” dinni mani smunan tixuncay n imendi d yerden d ssukkar d waren d tinni d taxcebt n iɣerḍayen immersen jar-asent…. Ayyehh, ssneɣ mliḥ kul tiɣemmart di lxzin-a, ya mecḥal ucreɣ lemfateḥ ttxuttureɣ ḥima ad cceɣ lluz d teɣyayt, degga ttuɣa zi tɣewwaɣt-inu ttreẓẓiɣ zag-s leqsaḥett n taddart, ttxemmameɣ mecḥal n ussan i dayi ɣa yejj deg uxxam-a, bdiɣ ad xḍareɣ man txancit i ɣa ttessuɣ ḥima ad ṭṭseɣ ag iɣerḍayen, maca, ur yeɛḍil ca aṭṭas, yus-d, ifsex asɣun zi txancit, icced zeg-s ifassen-inu, uca yebda di tiraret-nnes ur yeḍbiɛen, ig ittejjan later: ca d azeggʷaɣ, ca d azegza x arrimet-inu, waxxa ittwala iɣuyan, imeṭṭawen d leḥriq… necc, ssusmeɣ…ḥima ur irenni di tiyyita n weɛmud, ar daxel-inu ttruɣ armi ijjen lweqt ggamiɣ ad sebreɣ, imeṭṭawen ttazzlen, xseɣ ad as-zzillzeɣ, qqareɣ-as:

“wallah a baba i ma ad ɛawdeɣ..wallah”

“Ɣir ini-ayi min ggiɣ, wallah i ma ad ɛawdeɣ”

Ur ssineɣ mant ufayyu ur yeḥlin i ggiɣ ḥima a xes ttwawddbeɣ, maca, ttuɣa-ayi tettareɣ-t s tidett ḥima ur stɛiwideɣ.

“Allah yerḥem Baba-k a Baba … Allah yerḥam Baba-k a BaBa … Ɛafa-k a Baba”

Kettreɣ aṭṭas zi baba, balak a xafi iḥinn, ad yerḍeb ul-nnes, maca, yemar lɛakes.. irni deg-sent…

Deg uneggaru, sniɛmireɣ dewxeɣ, nezfeɣ, fesreɣ ixf-inu di tmurt, ibedd ict tnayen n tminutin, yiffeɣ zeg uxxam, idwl-d s tzeyyat n waman taṣemmaḍt isseyḥ-itt x uzellif-inu, uca yeɛqab ɣar lxedmet-nnes s lqinebt tuff, s jjehd arami i das-d-banen iẓuran…

Ur ɛqileɣ melmi ikemmel deg weḥrass d mamec i dayi-d-yeḍleq zeg uxxam-nni, ɛeqleɣ ɣir aqa-ayi deg weḥsi n yemma, arrimet-inu marra teqqas teccur s isuffan d waman d axelul d imeṭṭawen, arrimet teyzem, arruḥ iffeɣ-ayi … mi lliɣ meẓẓiyeɣ, ur wwiḍeɣ ad fehmeɣ min i yejran…!!! Weḥḥdes idmaren n yemma i izemren ad jemɛen marra imeṭṭawen-a, ad tentarr d tasusamt…

Iqqim useqsi di tmijja-inu d ussan, macca, afray-inu iqqar belli arrimet-inu i imɣren d nettat d sebbet, uca bdiɣ carrheɣ marra min-di ittbanen xafi imɣar.

Semana awarn-as, tajjart-nneɣ tus-d ɣar-neɣ ḥima a teksi niɣ a tessiweḍ lexburat ɣar yemma…

Plizir-inu ad-ssneɣ marra min ittenḍen xafi, ur ten-jjiɣ a dayi ssiggʷjen, qqimeɣ akid-sent…sserseɣ ssiniyet d lkissan n watay zdati yemma am lebda, am taḥramt-nni n nniyett , nselteɣ ɣar Kuzina ssudareɣ azellif-inu sadu tburjet n lwesṭṭ n taddart…Tuḍa tajjart x yemma, ttesliɣ-as tessawal s lḥess, teqqar-as:

Weyyeɣ-am-d lexbar iseḥḥan, inna-am a lalla belli taḥenjirt-nni teksi s ddiset zeg uma-s, netta yerwel, nettat txess a tneɣ iman-nnes ..!!!**

——————————————————————-

<< Necc lexxu, aqa-ayi di 46 iseggusa, aqa-ayi ɛad ccrheɣ s waṭṭas arrimt-inu, txemmaleɣ-tt lebda sadu mariyu, am tḥanjirin-nni ittxammalen tiqendurin-nsent, ur xsent ad mendarent.>>

Macca aseqsi i ɣar-i aqa-t ɛad yercem di tilmt-inu, di leɛqel d umelɣiɣ d tmijja-inu:

Mayemmi necc weḥḥd-i iksin ddqel n lham n tḥenjirt-nni?

Mayemmi nettat (tḥenjirt-nni) waha i ɣa yeksin ddnubb d useɛqar i waṭṭas n ussan?

*********************************************

Tira-ya ur llint zi ca n wungal-inu, niɣ zi ca n udlis d aseklan, niɣ ca n usefru, tira-ya d ijjen uzgen zi twengit tamerẓagt-inu, tḥawaleɣ ad t-feẓẓeɣ, maca walu , bla lfayda.

Tura-tt : Fadoua ZIYANI.

Asuɣel: El Morabet Abdelilah

Timaynutin

Fser-itt