24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Iɣuyyan x waman.. Min ittemsaren deg Ifiyey?

Kter zi 100 n wussan, d tmeskanin deg Ifiyey (Figig) ɣir min rennyent ḍḍuqquẓent.

Iwdan ugin x useɛdi i yegga useqqim n tegrawt n Ifiyey i waman n tsessi d tfawt i ccarika n ccerq n ubeṭṭu.

Deg wussan-a i yeɛdan, ṭṭfen “Muvu”, ijjen zeg wudmawen imeqqranen n unhezzi; aya i ikebben zzeyt x tmessi kṭer.

Ɛad iɣuyyan deg Ifiyey ayenni wwḍen ttmernayen, merra idsen yesmun-iten ijjen wemnus: “ad sbedden aseɛdi n waman i ijjen ccarika n waman d tfawt”.

Deg ijjen wawal-nnes yenna Ɛli Zizaḥ agmam n useqqim n tɣiwant n Ifiyey i usit n Yabiladi, ila manaya merra yedba zeg umeggaru n Ktuber, wami i tettwagg ijjen twalat n useqqim (26 ktuber 2023) mani ila ttemsawalen maḥend ad ggen kuntratu aked ijjen ccarika n waman, maca aseqqim ugin s merra maḥend ad ggen kuntraṭu-ya; aya ixes ad yini d : “tagrawt n Ifyey d nettat i ɣa yeqqimen tbedd x beṭṭu n waman d tfawt x imezdaɣ”.

Deg wass-nniḍen, ilaɣa-asen-d Lɛamel ɣer Buɛerfa… Yenna-asen akid-sen iqqim ḥma “ad yessen mayemmin ugin x kuntratu-nni n waman”.

Xenni, ilaɣa-dd umeqqran n tɣiwant x igmamen-nnes, iɛelm-asen ḥuma ad ggen aseqqim ijjen twalat-nniḍen ḥuma ad sseɛdan aman i ccarika, waxxa nessen ila iger n waman weḥḥed-s i zi d-tessadaf tagrawt n Ifiyey ttmenyat.

“Yuḍa-d x-aneɣ lexbar-a am wassam” i yenna Ɛli Zizeḥ, din i nessen ila aseqqim wer din walu jar ifassen-nnes, awern-as bdan imezdaɣ tteffɣen ɣer berra kul nnhar ɛlaḥal.

Ijjen kurba d jjdid di tmeskanin

“Kkren iɣuyyan-nneḍni wami inɛedd lbaca x ijjen temɣart s wawal d arrimet, zegga i zzag-s tetter ijjen arruxsa ḥuma ad tɣez anu, timeslayin ruḥent amenni ar mani i x-as iɛedd.”

S tmeddit-nni ffɣent tecliwin, mani i yeṭṭef ijjen umeɣnas n Ifeyyey umi qqaren Muḥemmed Ibrahimi niɣ “Muvu” amek i yettwassen deg Ifiyey. Xenni yenna ijjen wawal “mala ruḥent timeslayin ammu, min mma yuqɛen i Lbaca, ad as-t-slesqen i Lḥirak”. Awerni i wawal-a, ad t-ṭṭfen.

Zizeḥ yenna ila uḍuf-a n Muvu, wer zzag-sen ikessi walu; minzi d imezdaɣ i yessiwḍen ayt useqqim ɣer wemkan-nnsen, yerni yenna: “neccin aqqa-aneɣ akid-sen [..] nenna-asen, luxa a kenniw-nejj a teggem min texsem.”

Amek yettwassen, Ifiyey d ijjen temnaḍt d Tmaziɣt, ttsufran imezdaɣ-nnes s usinef i waṭṭas n iseggusa zi mani.

Twiza zi tidwas tidimukratiyin

Wami temmerni krisis-a, jjin aṭṭas n imeɣnas di temdint n Wejda ḥuma ad ggen ijjen “tegrawt d tadeɣrant n uswizi aked imezdaɣ n Ifiyey”, tetter deg ijjen usiweḍ-nnes ḥuma “ad afen afekki i merra imxumbal i tutriwin n imezdaɣ, zzag-sen asgeɛɛed n usinef”.

Tagrawt-a i yettwaggen s PSU, amulli n webrid adimukrati amswuri, tafidiralit n tuẓẓelmeḍt tadimukratit, tamesmunt tameɣrabit n izerfan n wefgan, tayemmunt tameɣrabit n izerfan n wefgan, takunfidiralit tadimukraṭit n twuri, d tesdawit tanamurt n uselmed, merra wer dasen-iɛjib bu lḥal x wami ṭṭfen Muvu niɣ Muḥemmed Brahimi d weḍfar-nnes aked tmeɣnast Ḥalima Zayed, mani ttren ijjen ubeddi n uswizi aked imezdaɣ n Ifiyey deg wass n jjemɛa i d-yusin.

Min teqqar twacunt n Muvu?

Yenna Mesṭafa Lebrahimi, uma-s n umeɣnas Muḥemmed Lebrahimi; i yettwassnen s Muvu, ila wami “twacunt wer teffiɣ s ca n usiweḍ minzi twacunt tessen ila Muvu maci ḥa d mmi-s weḥḥed-s anict i yella d mmi-s n Ifiyey merra, minzi netta d ijjen zeg wudmawen i yettwassnen di tmeskanin di tmurt n Ifiyey deg iseggusa imeggura, waxxa aqqa-t di leḥbes maca aqa yezdeɣ ulawen n yewdan ɛawed”.

Mamec yenna Lebrahimi ɛawed ila “Muvu” aked uɣezdis n imezdaɣ “maci ḥa d aman i ten-issufɣen ɣer berra waha, maca ula d imxumbal i yeqqnen ɣer tyumi i tettessen Ifiyey, ass-a tamurt-nneɣ neqqen-tt, ula kṭer wami xsen ad sseɛdan aman i ccarika, manaya ixes ad yini imezdaɣ iggur ad uguren merra”.

Uma-s n Muvu yerni yenna, deg ijjen tinawt i yettwaggen di Arbaṭ deg ussan i yeɛdan, ila “anekraf ibedd kunṭra i ttaɛeddu n lmexzen, mamec ibedd aked Ayt Ifiyey di tesɣart-nnsen di tyumi, s uya ttqadiɣ merra timesmunin n tseqqar n wemdan i kid-s ibedden, nekḍent (condamnées) aḥebbes-nnes.”

Timaynutin

C.Andic
C.Andic
Chahid Andich

Fser-itt