17.1 C
Nador
Jjemɛa 10 Yennayer 2025

Adiyaliktik : Mamec i daneɣ-ittawi ɣer tyumi?

Ass-a, nettɛic deg ijjen umaḍal yeccur s tenmegliwin d imɛaliten, x uyenni i d-ittban udiyaliktik am ijjen ukunsipt i kid-neɣ iswizan ḥuma a nefhem imseksiten, ad ten-nerr d sseɛd i zi ɣa negma. Axarres-a n udiyaliktik urid d amaynu, netta iccat iẓuran-nnes deg ijjen ucal d afilusuf d aqdim qbala, maca lebda ittali-d ɣer tzeqqa issmal-aneɣ amsuruf aked tɣawisiwin min ked nettɛic.  

Min yeɛna udiyaliktik?

Adiyaliktik d ijjen tebridt n uxarres ittbeddan x tlata n tḥenya d izeɣranen:

  1. (Thesis) wa i yellan d axarres azeɣran amezwaru, ameknaw : “tatiknulujit tettejja tudert-nneɣ tekna”.
  2. (Antithesis) axarres i d-ittasen kuntra i uxarres i d-nura deg umezwaru, ameknaw : “tatiknulujit tettawi ɣer ttebliyet”
  3. (Synthesis) d afsay amaynu i yesmunan jer thesis d antithesis, ameknaw “tzemmer tatiknulujit a ɣer-s yili nnfeɛ mala nessen mamec ɣa negg ad tt-nessxdem”.

Min negga ammu s nnej, wer ixes ca ad yini ila nxes a nekkes tinmegliwin, maca ixess a tent-nessaru ḥuma a naf ifessayen i yettnliɣwan, gmin.

Mamec ɣa negg adiyaliktik di tudert-nneɣ?

Di lxedmet:

Aṭṭas n ccarikat luxa, bdant ttfekkrent mamec ɣa ssmeɣrent zeg ufares-nnsent, maca manaya ila isrusa amxumbel, minzi ttuɣa ittḍerra aṭṭas n ixeddamen. Uca din axarres n wemyas jer asemɣer zeg ufares bla manaya ad iḍerr seḥḥet n uxeddam.

Di tsertit:

Nessen ass-a ila amaḍal ibedd x ubeddel n uklima, maca adiyaliktik ittawi ɣer usidef n ixarrisen ittemseksin ḥuma ad naweḍ ɣer ijjen tsertit ittdumman.

Di tetiknulujit :

Ass-a, din ɛawed, amseksi x AI, jer lfaydet-nnes d umizi-nnes x lexdayem, s uyenni i d-tettban lḥajet ɣer izerfan i yettawin ɣer usegmi n tetiknulujit d uḥeṭṭu n yewdan.  

Zi tfilusuft ɣer tilawt?

Din tlata n ifilisufen i ixedmen aṭṭas x udiyaliktik, ad ten-neydar:

Sukratt: issexdem amsawal ḥuma ad issers iseqsiten i yullɣen, ttuɣa isrusa ddegg-a n iseqsiten x ixsimen-nnes maḥend ad yaweḍ ɣer tidett.

Higel: Issplika-d mamec ggamen ixarrisen s umseksi, d netta ibedd aṭṭas x “thesis”, “antithesis” d “synthesis” ɣer uneggaru.

Markes: Yugem-d axarres-nnes zi Higel, issxedm-it maḥend ad aneɣ-issefhem belli adyaliktik d amseksi jer ixeddamen d iburjwaziyen, i daneɣ-ittawin ɣer ubeddel.  

Mayemmi i neḥwaj adiyaktik?

Iwa s minzi adiyaltik islemmad-aneɣ ila xmi nettemsebḍa deg uxarres wer ixes ca ad yini da i tt ɣa neqḍeɛ jer-aneɣ, maca iqqar-aneɣ aweddi aqqa adiyaliktik netta d ijjen sseɛd ittnurẓum zzat-neɣ maḥend ad ngema kter ukter. Mala nesmuna jer ixarrisen ittemseksin deg ijjen synthesis, d aya i ireẓẓmen tiwwura d jjdid.

Adiyalkitk maci ḥa d ijjen tebridt d tafilusuft waha, maca qa d abrid i daneɣ-issefhamen amaḍal.

Timaynutin

Fser-itt