23.1 C
Nador
Jjemɛa 26 Yulyu 2024

Teffeɣ‑dd lxariṭa 3D n weɣrad (Univers)!

© APA/AFP/ESA/B. HOLWERDA / B. HOLWERDA

20 iseggusa n twiza jar imussnawen, ḥima ad awḍen ad ssaresen lxariṭa  tamezwarut n weɣrad (univers) s min day-s!

Ijjen uswizi d ameḍlan tcarek dag‑s Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL), tiweḍ s ijjen Tiliskup ad tekkes tallest x imazellawen (galaxys) d marwes itran (Quasar). Manaya yuru-dd ijen n lxariṭa-3D ɛemmar‑s ma tuɣa-tt tedja! lxariṭ‑ya mrint‑idd imussnawen deg wass n rḥedd 19.07 di 20 Imegraden (Artiklen).

EPFEL tenna belli lxariṭa‑ya carkent day-s kṭar zi 30 n Isinagen (instituts), ggin-tt deg ijjen wemkan semman‑t “Sloan Digital Sky Survey” deg Umarikan, senni i tebda Tarezzut s ijjen Tiliskum d ameqqran!
Lxariṭa‑ya ataf tettban-dd amecnaw mamek dag‑s di bidyu‑ya, wanita maca yettwag di 2012. Day-s yalleh 400,000 n imazellawen.

Asenfar-a (Projet) nzemmar ad zzay-s nedwer ad nessen mamec tuɣa yella ujenna 11 milyar iseggusa zik, mamek izemmar ad d-yarr x waṭṭas n iseqsan, am mamek tebda tudart.
Aṭṭas iseqsan i tuɣa d tiwafitin, am inirji (énergie) abarkan i xef yessiwel Einstein, bdan ad xaf‑sen tareɣ Tfawt.

Bluewin.ch

BBC, SWR, EPFL

Timaynutin

Aqelɛi
Aqelɛi
Abdelmajid Akalai

Fser-itt