24.1 C
Nador
Jjemɛa 26 Yulyu 2024

Taɣerrabut n mika!

Tanfust.

Tteslan i ucefcef… Tebda tɣerrabut n mika tettett luɛla-nnes. Tekker lɣuɣet; ca yettru, ca yesɣata, ca yeccat ayejdur…

Qeddur weḥd-s i yeṭṭfen ixf-nnes, ixezzar deg yewdan aqqa-ten akid-s dinni d ibeḥriyen, maca waxxa amenni, twedder-asen; ttetten lxux ujenna, ttettren rebbi a ten-dd-iɣat…

Tallest ittɛebbaẓ-dd x-as ujenn, tḥellu iɣuyyan d imeṭṭawen… Lebḥer, yesbiḥrar, ibezzeɛ ixf-nnes, ittraja wi deg-s ɣa yewḍan, a t-yessewc i tisi, ḥuma a t-idd-iɛuqq d rrimet temḥeḍ x tsuḍar n ca n weftis, mala ɛad iceṭṭ zeg-s ca zeg izeɛɛifen n iselman i yelluẓen.

Taɣerrabut n mika, tettraḥ tettaweḍ tisi, iwdan ttemɛurbujen, tteṭṭfen deg wayawya. yexzar Qeddur yeffus d ẓelmeḍ, yexzar awern-as, yexzar ɣer zzat… lebḥer d ijj, lebḥer d aberkan, ttrajan waman-nnes inewjiwen d imaynuten a deg-s xnunnsen, ḥuma ad ssufɣen buḥbel-nsen d leɛcur i leɣben i x-asen dd-yuzzlen zi tmurt n Arif. Leɣben i x-asen yeẓguṭṭyen, yefreg x-asen ibriden, yejja-sen illa tawwurt n lebḥer, tettawi ɣer tnayen n yebriden: tamettant, niɣ tamettant. Lebḥer, temsar-as am weɣyul-nni i iɣeṭṭlen iḥenjiren imeẓẓyanen, ɣir a x-as nyen, ad yeẓẓeɛweḍ.

Safi, bdant lmujat neṭṭwent ɣer daxxel, ḥuma ad sdurryent taɣerrabut s wi deg-s adu ibeḥrar n lebḥer aberkan. Bdan ssechaden s jjehd, sɣatan ɣer rebbi… Yizwar yijjen yenḍu, axmi i tenḍred tazeyyat deg waman. Ittbaḍac, ittbaḍac, ittberkikkid, alami i yerxu i yexf-nnes. Yeqqim d lmanett sennej i waman.

Taɣerrabut thekkʷa, msebḍan x tlata n tẓemmujin, ṭṭfen deg wayawya… Yenna-sen yijjen d abeḥri: “ay ayetma, wenni i yessnen ad iwanṭar cwayt deg weftaḥ, ad yengez, a da nejj di mika-ya ɣir inni wer yessinen…”. Walu, wer yezɛim ḥedd ad yenḍu ɣer waman. Minzi ẓrin wenni ineḍwen ɣer umezwar, iwarda tudert-nnes i lebḥer.

Yenḍu ubeḥri-nni, amen yessechad, ḍefren-t ca n tlata idsen ɛawed, leḥmen am diha, bdan ssawalen-dd zeg waman, ttettren zeg wi yessnen ad yefteḥ bac ad yengez.

Qeddur ɛad yeɣmummey di tɣerrabut n Mika, Tiṭṭawin-nnes di Faṭna, tderreɛ i mmi-s d asegmi, ɛlayen tessidef-it di jjuf-nnes. Ilesq-as ucewwaf x wudem, iṭebṭeb x-as warruḍ. Netta, ileqqeḍ-dd awal-nnes zi lwesṭ n iɣuyyan i din, d weltax n lmujat di tɣerrabut n mika, nettat teqqar i mmi-s s wesḥissef: “A mmi-inu iɛizzen samḥ-ayi, ɣerreɣ-dd zag-k!”.

Bdan neggzen ijjen awarn i wenniḍen, tesseɣlay-iten tallest n lebḥer… wenni wer yehwin ɣer tisi, ittggʷaj, ittwedder…

Yeqqim illa Qeddur, d Faṭna, d usegmi sennej i Mika qeɛ teḥḥeyṭeṭ, tedwel am tekrict n uḥewli n lɛid! azgen-nnes yudef deg waman, ṭṭfen acbar deg yij uqatcu ɛad deg-s cwayt n nnefs. Asegmi yesɣuyyu, yemma-s tẓeyyer x-as, tessenhezza ixf-nnes, tettɛawad i wawal-nni: “a mmi-inu iɛizzen samḥ-ayi, ɣerreɣ-dd zzag-k!”.

Yexzar Qeddur, ittwala ij n tjerrat n nnefs ɣir tetthum weḥd-s sennej i waman. Ad yili bab-nnes yennestef, yewca i tisi, niɣ trewl-as, wer yezmir a tt-yeḍfer!

Yenna-s Qeddur: “Qim da, ɣer-m ad tnegzed deg waman!”. Teswiẓẓeḍ ɣer-s s yij ufus, afus nneɣni teksi zeg-s mmi-s, teṭṭef-it zi teɣruḍt, tenna-s: “Wer dag-i semmeḥ ca, ɛafa-k!”. Yexzar deg-s, yexzar deg ufus-nnes i das-yeɣwiwwsen x warruḍ, tesmun-it di tummest n ufus-nnes. Teften aked yexf-nnes, terxu-yas, tedwel tqebbeḍ x mmi-s…

Yengez… iruḥ ggur ittɛumma, bac ad yeḥret x tjerrat-nni, maca netta ifetteḥ ɣer-s, nettat tfetteḥ aɣir-in… aṭṭas i yekka d netta yeggur ɣer-s… Yesla i Faṭna tettlaɣa: “Aaaaay! ay argaz! waxxa dag-k, tsemḥed dag-i!… Dwel-dd, ɛafa-k!”…

Isiɣi ifetteḥ, wer yemniɛ tijerrat-nni n nnefs alami ihayet, alami yenzef… Yeqqim di lwesṭ-nnes, tadeynit-nnes tehwa deg waman, iḍaren-nnes qablen-dd udem-nnes… izeyyef aɣembub-nnes s ufus, yessuḍ aman d imellaḥen i ɣer-s ttuɣa deg uqemmum. ixezzar ammu d wammu, wer yeqqim ca ittwala taɣerrabut.

Yeksi s ulaɣi: “A tamɣart! aaaaay! tetteslid-ayi?”…

Yeften, yufa tijerrat n nnefs tessaggʷaj-it x tɣerrabut. yeqleb ixf-nnes, yeẓẓel x tjerrat s uɛeddis, yeqqim ittɛan aman ɣer deffar ḥuma ad yessugur tijerrat ɣer mani i ttuɣa taɣerrabut. Ittlaɣa, Yesla ɣir i tɣuyya n usegmi… Yerni deg wahnaci, ɣer manis dd-tettekk tɣuyyit n usegmi, ittwala taɣerrabut teɣḍes merra, tamɣart tengez deg waman, tettemcumbuḍ ḥuma ad tejj mmi-s sennej x uqatcu n tɣerrabut i yeqqimen ɛad wer yeɣḍis…

Ixezzar dag-s ittlaɣa-tt, yeqqar-as: “ṭṭef ixf-nnem, ṭṭef asegmi, aqa iwḍeɣ-dd!” Maca wer din min twanṭer, alami yeqqim ɣir ucewwaf-nnes yefser sennej i waman… Ixecc ɣer-s Qeddur, ittwala-tt d tagzirt! iqerreb ɣer-s, ihezz-itt, maca ttuɣa yeɛdu lḥal. Yexzar ɣer usegmi, yufa-t ɛad x uqatcu-nni n tɣerrabut n mika, wer das-yeqqim walu a x-as dd-kken waman sennej.

Yahnaci ɣer-s, yeksi-t-idd, yudef di tjerrat n nnefs, yeksi asegmi jer ifassen-nnes, uca yeḍleq i yexf-nnes deg waman, yenna-s i lebḥer: “min ɣer-k egg-it!”

Yesseɣmey tiṭṭawin-nnes deg wudem n usegmi, yufa-t yeqḍeɛ lḥess, ixezzar jjihet n rrimet n yemma-s, axmi yessen illa truḥ s wemnus-nnes! axmi ittesla i yiman-nnes ittlaɣa-dd x-as, yeqqar-as: “a mmi-inu mindi tellid?, a mmi-inu ma teddred ma temmuted?…”

Tsiɣi tjerrat tetthum di lebḥer wer ittenḥeddin. Qeddur ɣer-s imseɛɛef. Yessawal akid-s, asegmi itteqdiddis arendad i tmeddit i dd-yesnufeslen tesmeḍ-nnes. Yeqqim ulaɣi n Faṭna yeṭṭenṭin deg umeẓẓuɣ n Qeddur! yuza ususem ɣer usegmi, uca ad yerẓ aseɣdi s yij uqeyyeḥ wer ɣer-s bu wemtil. Yiwi tɣuyyit d asɣun, tugi a das-teqḍa. Yuḥel Qeddur yessesqara deg-s, yuḥel ittegg-as tiqedduḥin, maca walu! Ha tesmeḍ, ha laẓ, ha iḍes wer yeṭṭis… yewta Qeddur ɣer jjib n tjilit-nnes, yekkes-dd ij uleqquz n weɣrum ttuɣa yesseḥnunneḍ-it di mika. yeskuṭṭuf-dd zeg-s tileqquzin, yessuffa-tent deg waman n lebḥer, ittegg-as i usegmi deg uqemmum. Yesqar zeg imeṭṭawen, yeqqim ɣir unixses, yesseɣlay-it aked tleqquzin n weɣrum… Wer din min yekka, uca iɣelleb x-as yiḍes.

Amenni i yeqqim itthum, tudert-nnes netta d usegmi tugel ɣer tjerrat n nnefs, mala tekker ad texsi, a kid-s yexsi ula d buḥbel-nnes. Ittfekker di yemma-s i yejja, ittfekker ɛawed di Faṭna i yecca lebḥer, d wesɣat i ttuɣa ɣer-s dd-tettegg umi i yengez ɣer tjerrat… min ɣa yegg? meɛlik wer yeggi amenni ili mmuten merra idsen! Yeqqim yessalay axarres-nnes, ittemcumbuḍ zeg-s di tyemmatin… Tayemmat-nnes, d tyemmat n usegmi i kid-s… Ar dd-ɣa-ifaq usegmi, a t-yesselha ɛawed s cwayt n tleqquzin n weɣrum uffent deg waman imellaḥen, ad yesseḥnunneḍ min yeqqimen di mika, a t-yerr ɣer jjib n tjilit, uca ad yejj bibiḥ ar x-as ɣa yekk yiḍes.

Netta ttuɣa ittagi ad yecc zeg weɣrum-nni, itteggʷed a t-yeqḍa, wer ittif minzi ɣa yessuḍes asegmi. Mala iɣelleb x-as laẓ, ikessi-dd cwayt n waman imellaḥen di tummest, isess-iten, niɣ ittẓemma fus n wetrikku-nnes deg uqemmum, isekkef-dd min deg-s n waman n lebḥer. yeslehha zeg-sen ixf-nnes.

Aɣrum ɛlayen yeqḍa-yas, aḥdaq n tmeddit ittraḥ ittekcif, udem ujenna ittraḥ yeddakkʷal d amerɣiɣɣed, zegga i t-ttuɣa d aberkan. Asegmi yedwel ɣer iɣuyyan. Yeqqim ittegg-as hellararu, ittɣennej-as izlan, ataɣ ad yeṭṭes. Ittesqara cwayt usegmi, yesḥessa ɣer yezlan, maca uca ili yedwel ɛawed ɣer imeṭṭawen.

Iɣuyyan-nnes wer ten-yessesɣid illa weɣrum, aɣrum ittraḥ iqeṭṭa. Ula d netta yuḥel, yelluẓ… Yekkes-dd aleqquz-nni n weɣrum i das-yeqqimen, yeqqas-zeg-s ij n twezwizt, yeqqar-as ij n yexf-nnes ɣir bbar-it deg uqemmum ad tehnid! Maca yeskuṭṭef-dd ɛawed cwayt, yessec asegmi, uca yerra-t ɣer jjib ɛawed.

Yebda ad ibeyyen lḥal. Tettraḥ tfawt n lefjer tnehhar tubberkent n tmeddit, ḥuma a dd-teẓẓuɣɣer ass s min yerbu d afaji. Yebda ittwala cwayt ttwaseɛ n lebḥer, d ifilan d izeggʷaɣen n tfuyt bdan ffayen-dd zeg yij n jjihet zi jjwayeh n lebḥer…

Yebda ittban-as-dd manis ɣa yerr s uɣembub. Aɣrum yeqḍa-t usegmi, netta uḥlen-as ifassen, iḍaren-nnes ccin-ten waman. tessijj-dd tfuyt, ixezzar ammu d wammu wer das-ittbin walu! Netta wer yezmir ad iwanṭar kter. Yesteftef di jjib, yufa ɣer-s ij ufilu n tgemra, icedd akid-s asegmi, yeslesq-it aked yedmaren-nnes, uca yeẓẓel x weɛrur, yeḍleq i yexf-nnes di lwesṭ n tjerrat n nnefs.

Yekka x-as yiḍes, amen yekka x usegmi i das-yeṭṭsen x yedmaren. Wer yuki alami i dd-yerẓem tiṭṭawin-nnes di Spiṭar n Sidi Ssafi di Ɛin Timuccent! Yufa asegmi deg iɣallen n yij n teḍbibt, tetticc-as ad yecc di tzeyyat. Tesfirnen, tenna-s: “Ɛla slametkum, rtaḥ, dderri rah mezyan!”

Yesseqsa-tt: “Fin ana?” (mani lliɣ?)

Tenna-s: “Rak f arḍ llah! smit lweld?” (Aqqa-cek di tmurt n rebbi! Mamec das-qqaren i usegmi-ya?”

Yexzar deg-s, yexzar deg usegmi-nni… Yenna-as: “Idir, qqaren-as Idir”…

yura-tt: Ɛebdelwaḥed ḤENNU
Afra, ass n 7/9/2021. (3:00)

Ɣer ɛawed: Ṭuca d Buyilem (Tanfust)

Timaynutin

Ɛebdelwaḥid
Ɛebdelwaḥid
Abdelouahid Hennu

Fser-itt