24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Tinfas n iḥenjiren zi Gwatimalla

Tinfas n Ugustu Muntirussu ig illan d amari d agwatimali, iddaren jar 1921 d 2003, d tiquḍaḍin aṭṭas maca deg-sent tibratin ullɣent, ɣer-sent laggʷaj d afilusuf.
Issufeɣ-dd Ugustu Muntirussu ij n udellis n tenfas tiquḍaḍin deg useggʷas n 1969 isem-nnes :” La oveja negra y demas fabulas” (tixsi taberkant d tenfas-nniḍen), ksiɣ-dd seg-sent 4 n tenfas rriɣ-tent ɣer Trifiyt.

Tixsi tabarkant :

Deg ict n tmurt tiggʷej, aṭṭas seg-wami. Ila din ict n tixsi taberkant, nɣin-tt s uqerṭas. wami ɛlayen iɛda lqarn, aydud tuɣ-it tgarzawt, suynni meslen-as ict n tsefrist (ttimtal) n imnayen ḥuma ad ssemɣaren seg-s, tasfrist-nni ila tella deg uparki, xef-s ij n weẓli ikna aṭṭas. zi ssin, melmi mma ẓrin ci n tixsi taberkant neqqen-tt deɣya ḥuma tixeswin-nniḍen, zi ṭṭarf, i dd-yusin zi-ssin aɣil-a, ad lemdent ula d netnint amsal.

Arjuj aselmad:

Gi zik, deg yij n wass zeg wussan iḥman qqaɛ gi tjarst, innezleq-dd unemhal n tinmel ɣer tdala mani ittegg warjuj tiremt-ines i warjujen imeẓẓyanen xef uɣennej, deg lweqt-nni nican wami i dd-yudef ila iqqar-asen belli imsli (ssut) n warjuj yif marra imslan, s minzi ittekk-dd seg uḥukki n wafriwen n yenni issnen akd iɣezdisen-nnsen. Ijḍaḍ ur ssinen ad ɣennjen s minzi ɛad qqimen tɣennan s tmijja, tmijja am mamk nessen, d azgen zi bnadem ur izemmaren ad iwc imslan knan, munen, mquddan. Wami isell unmahal mana-uya issenhez azellif-ines aṭṭas n twalatin, netta iwsar d bab n leɛqel, iffeɣ, iɛjb-as lḥal s minzi marra min din gi tinmel iqqim am mamak ila illa gi temzi-ines.

Aqzin ig ixsen ad idḥa d atarras:

Ila illa ij n weqzin, maci aṭṭṭas seg-wami, gi taddart n yij n usbbab, gi Miksiku, ɣar-s deg ufus-ines, nḍen-as-dd bezzaf n tmeslayin tisebḥanin d marra anawen (types) n makinat, yus-as-dd uxarres ad idwel d bnadem. igga marra min g-s ḥuma ad idwel amenni. ɛecra n isggʷusa zi ssin, s tzemmar timeqqranin ig igga gi mana-uya iwweḍ ad iray x yixef-ines, izemmar ad yugur deɣya xef tnayen iḍaren, ci n twalatin ittaka akd ixef-ines ɛlayen ad idwel d bnadem nican, ur iqqim ci itteddem maca εad issenhezza tacttabt-ines xmi ittmsagar akd ci n ijjen issen-it, ittmḍurun tlata n twalatin zdat ma ad iṭṭes, ittazzel-as uqmmum s waman atcmi ittsla unina n lkanisa, akd tmeddit ittali xef lḥiḍ, ittɣima aṭṭas ixezzar gi tziri istten am wuccen.

Ayarẓiẓ d yizem:

Ict n twala iweddar ij upsikulug gi tagant s tzemmar n g-s d min iwwi seg tarzuyt d tγuri-ines izmar ad yali deγya xef yict n tseklut (arbre) ssinni izmar ad iẓar, amuk ixes, maci γar tfuyt iγellyen cway cway waha, maca ittwala ula d tudert n ci imudar (animaux) d izerfan-nnsen (leurs coutumes) iqqim ixezzar-iten akd yenni n yewdan. Wami tessar tallest itwara ayerẓiẓ x yij n uγezdis izem x wen nneγni. G umezwaru, ur din min γa ini, maca zi ssin cway ukan akd wayawya, wami msagaren nnikran ggin min itteg bnadem seg-wami illa d bnadem. Izem isεjijji tagant s tγuyyawin-ines iḥiyyar tacettabt-ines s uεeffar am lebda, iḥiyyar ibecxaḍ-ines imeqqranen deg ujenna, ayerẓiẓ netta yerra nnefs deγya, ixzar cway gi tiṭṭawin n yizem, yarwel s tazzla. Wami idd-idwel upsikulug-nni γar temdint issufeγ-dd ij udellis ittwasnen bezzaf, xsent iwdan aṭṭas, inna g-s: “izem d amudar (animal) amaggʷad, d quzziε n tagant, ayerẓiẓ iwweḍ (mûr), γar-s tacwit tuzzeγ, izem immal axiyyeq-ines s uεiyyeq, issaggʷad amaḍal (le monde), minzi iwdan teggʷden, maca ayerẓiẓ issen manayenni, issen mani itt-issaggʷaḍ. Yarwel zdat a γar-s yaẓa lhal ad ineγ wenni it-issbuhluyen, netta ayerẓiẓ issen-it, εemmars ur das-iggi walu”.

Yerra-tent ɣer Tmaziɣt: Muḥemmed Ṭṭaybi

Timaynutin

C.Andic
C.Andic
Chahid Andich

Fser-itt