24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Tajerrumt n trifit (1)

Tamsirt 1: Addad ilelli d waddad amaruz di trifit


Isem di trifit, ittili di tnayen n waddaden : Addad ilelli d waddad amaruz.
▪️ Addad ilelli, am :Asɣun, Udem, ilef, Tamɣart, Tikemsin…

▪️ Addad amaruz, ameknaw : Wesɣun, Wudem, yilef, Temɣart, Tkemsin…

I. Addad ilelli :


Melmi ittɣima yisem di trifit deg waddad ilelli?
1- Xmi ittili yisem weḥḥd-s, yiggʷej x ca n umnaḍ amesniy (contexte syntaxique).Ameknaw:
– aɣrum
– imselmen
– ilem
– talɣemt
– tifassin…
2- Xmi i dd-ittas yisem awarn i tzelɣa n ulaɣi:
– ay argaz
– ay uday
– ay iwdan
– a timɣarin
– a timeḥḍarin…
3- Awarn i tzelɣa n wesskan:
– ha ameddukkel
– ha uccen
– aqa taqzint…
4- Awarn i tzelɣa n useqsi:
– man abrid i yekka?
– Matta tawacunt?
5- Mala yusa-dd yisem awarn i wemyag, uca ttuɣa-t d asemmud n usekkin (complément d’objet):
– ẓriɣ ajḍiḍ
– yeẓẓu tanewwact
– iḥeff acewwaaf
– yecca tinifin…
6- mala yusa-dd qbel i wemyag:
– aren yeqḍa
– udem yebberken
– insi yeṭṭes
– tadbirt teḍwa
– tiɣeydet tejwa…
7- Mala yusa-dd awarn i yinmenni (Prédicatif) “d”:
– d afunas
– d tabuhalit…
8- Mala ttuɣa-t iwessef ijj n yisem nneɣni:
– alɣem acemlal
– taddart taqdimt…
9- Mala yusa-dd awarn i imurfimen-a “al” (ar), “bla”:
– yiweḍ al tabilajt
– yeggur bla tisila…
10- Mala yusa-dd awarn i tzelɣa n weslid (particule d’exception) “mɣar” d “illa”:
– mɣar timɣarin
– illa udayen…
Di trifit, dinn ismawen waxxa aqqa-ten g waddad ilelli, nneṭṭeq-iten axmi aqqa-ten g waddad amaruz. Ittili manaya xmi ittili yisem d amagut unti (pluriel féminin) ikessi cckel-a: (t-VCVC..), Ameknaw:
t-amaziɣ-t
t-aɣaḍ-t
t-asawen-t
t-akuffu-t
t-aɣufi-t…
Ismawen am yina waxxa aqqa-ten g waddad ilelli, xmi i ten nneṭṭeqq, nettekkes-asen imeɣri i dd-ittasen awarn i tmatart n wunti (marque de féminin): tmaziɣt, tsawent, tkuffut, tɣufit… maca di tira, ittxessa-neɣ a ten-nari s cckel i zi ixess a dd-asen g waddad ilelli.
din lebɛaḍ n yismawen waxxa kessin cckel (t-VCVC…), maca g waddad ilelli wer yettbeddil ca nnuṭq-nsen ḥuma ad ksin cckel n waddad amaruz. Ameknaw:taɣimit, tasiwant, tabisart, takiḍart, tabulunt…

Ɛ.Ḥ

Tamsirt 2

Timaynutin

Tamsirt 6

Tamsirt 5

Tamsirt 4

Tamsirt 3

Tamsirt 2

Tamsirt 1

Ɛebdelwaḥid
Ɛebdelwaḥid
Abdelouahid Hennu

Fser-itt