28.1 C
Nador
Lexmis 25 Yulyu 2024

Tamɣart jar iḍennaṭ d wass-a

Tagllidt dihya

Yura-t: Mostafa Ettalmouti.

Tamɣart deg wawar niɣ ires Arifi d tawtemt n umɣar wa aneggaru neqqar-it i ca n ijj ittiri awar-nnes war iweṭṭi ɣar tmurt di dcar niɣ di teqbilt, d netta i yfesyen imxumbar n imezdaɣ, s uya nzemmar ad nermes (ad nefhem) zi tdelsa n Imaziɣen belli tamɣart ucin as ism-a d asemɣar zzay-s d tzemmar-nnes i tettegg maḥend ad iqqim waydud iddar, nqqar-as tamɣart niɣ tamṭṭuḍt ra dwa anamk-nnes yus-dd zeg usuṭṭeḍ i tettegg i tarwa-nnes, zeg ires Amaziɣ waha nettwara Imaziɣen ucin-as amcan imɣar i temɣart minzi ssnen min teεna deg waydud

Tamɣart ɣar imaziɣen zi cḥar uya niɣ dg umezruy azayku.
mara nuse-dd ad nɣar cwayt zeg umezruy n Iimaziɣen di tefriqt n yeẓẓelmeḍ ntaf aṭṭas n wasmawen n temɣarin ggint amcan-nsent jar tefray n umezruy amacnaw tagellidt dihya tus-dd awarni i ugellid Aksel nettat zi lawras ad tafem tawlaft-nnes i das-ggin di Ddzayr d awardi i tzemmar i tegga deg Uhras akd ruman d Waεraben manaya nettaf Bnu Xaldun issawar xaf-s deg udlis-nnes lεibar(العبر)(1), mara nruḥ ɣar Imaziɣen n Twareg nettaf din tagllidt Tinhinan i ɣa yella ijj n umezruy imɣar aṭṭas tuɣa mara tessiwer marra tesqaran minzi tessen min teqqar tegga tizemmar mɣarent ak waydud-nnes i tuɣa yettmenɣan akd Nayjer d Muriṭanya… mara narzu x min xebcen imarezzuten di Twareg d min ufin iqqen ɣar umezruy n Tinhinan ad nraḥ ɣar Kalifurnya deg umirikan deg uxxam n min xebcen imarezzuten, manaya d drus zeg waṭṭas n tzemmar i tegga temɣart Tamaziɣt di tefriqt n yeẓẓelmeḍ, maca mara nqqen amezruy-nnes mammec tuɣa day-s teddar d mammec tedwer ass-a ad naf aṭṭas n imxumbar s uya ad nessij cwayt xf temɣart mamec tedwer ass-a.

Tagllidt tinhinan
  • Tamɣart tamaziɣt ass-a di tefriqt n yeẓẓelmeḍ.
    Nenna tamɣart tamaziɣt tuɣa ɣar-s amcan imɣar ɣar waydud di min yeεdun maca ass-a war teqqim ca am ijj n wass, war tqqim-ca d bnadem tedwer d ca amacnaw tumubin amacnaw aqbuc… ssaɣen day-s znuzan war ɣar-s awar war tettejin ad tini axarres-nnes di tudart, amcan-nnes d taddart-nnes waha ad tegg macca ad tqaber iḥenjiren war tetteffeɣ war tettidef, niɣ mara teffeɣ ad xaf-s ksen taqcurt uca tarra ɣar wur-nnes waha, teggen-as am ca n uɣyur rra rra cca cca!!
    Din aṭṭas n tmesrayin issedqer zzay-sent waydud reḥmer x temɣart ass-a, nettaf taḥenjirt di tɣuri-nnes ca n iselmaden xezzarn-as ɣar arrimt war illi ɣar leεqel- nnes, di twuri niɣ rxedmet mara war dasn-tarzim iḍaren war tettejin ad texdem, arni-dd ɣa manaya marra tafed waxxa d tamɣart n waryaz di lxedmet tzellilen xafs uca nettat tarra ɣar wur-nnes minzi malla tssiwer ad tennaɣ deg imxumbal ad tafed waxxa d cwayt nni n izerfan i ɣar-s ad as-raḥen, s uyenni tettɣima tedduquz ɣar daxer-nnes waha tɣuyyit-nnes tettegg-itt degg uḥsin-nnes waha bla ma ad as isel ḥedd, maca ixess-anɣ ad nesseqsa min imsaren umi idwel lqeb ɣar iḍaren? maymmi tamɣart war teqqim mammec tuɣa-tt? ma d nettat i yexsen niɣ d aryaz i yexsen? niɣ manaya yus-dd zi barra?
    malla nssawal xef izerfan n temɣart ɣar Imaziɣen ass-a ad naf belli zegwami d udfen Waεraben ɣar tefriqt n yezzelmeḍ s yisem n ddin war jjin min war ggin ḥma ad tedwel am nettat am temɣart-nni i tuɣa neṭṭlen teddar minzi twarant-tt d ca war yelli tawacunt di tlla temɣart ɣar-sen d abrusi waha s uya ksin-d akid-sen tadelsa-ya ɣar Imaziɣen arrin-ten txarrasen am nihni di temɣart.
    Umi i d-yudef εuqba bnu nafiε d Musa Bnu Nusayr ɣar tefriqt n yeẓẓelmeḍ war d-usin ad siwren xf tmeslemt waha usin-d ad arren tamɣart d walu war jjin min war day-s ggin tuɣa kssin timɣarin s ukmmic ɣar carq znuzan-tent bac ad day-sent ksen reɣben, manaya issawal xaf-s aṭṭas aselmad aḥmad zahid(2).
    S manaya tedwer temɣart d walu deg waydud Amaziɣ ass-a anamk-nnes ad tekkes reɣben i waryaz waha atefsi x tcuni-nnes maḥend ad teɣḍer ariyzaz i yaryazen…!!

imeksiten:
• bnu xaldun, adlis العبر, azgen wiss 7, tifrt 11
• aḥmed zahid, الغزو العربي لشمال إفريقيا بين نبالة النص ودناءة الممارسة، tifrt 28,29
• tiwlafin zi site:
http://www.portail-amazigh.com/2015/10/5-queens-amazigh.html?m=1

Timaynutin

Fser-itt