15.1 C
Nador
Ttlat 11 Mars 2025

Tabrat n yijj n yesmeɣ d aglanzi, ṭṭfen-t yemjahden n Sla

Awern i umi dd-qelɛen iseppunya x imuriskiyen zi Seppanya aseggʷas n 1610, rewlen-dd ɣer ujemmaḍ-a, zegga i dd-qeḍɛen lebḥer n umiditirani. Aṭṭas zeg-sen, msebḍan x tneddam n tmura n imaziɣen.

Aṭṭas zeg-sen, rsin di Tiṭṭawin, inneɣni rsin x tma n yeɣzar n Buregrag. Semman amkan-nni mani rsin s Sla n jjdid.

Imuriskiyen-a, ttuɣa wer ḥemmlen deg irumiyen cceɛert, s uyenni, udfen s wul d yexsan deg ujahed n lebḥer, dewlen walli wi dasen-izemmren, wer ssenjimen aɣerrabu n irumiyen sennej i waman. Ttuɣa ttsemman-ten s « piraṭat n Sla ».

Ttuɣa tteṭṭfen « piraṭat » n Sla aberru n irumiyen, znuzan-ten d isemɣan. Ta jer ifassen-nneɣ, d ij n tebrat yura-tt yij n yesmeɣ d aglanzi qqaren-as « Robert Adams » i baba-s d yemma-s ass n 4 nuwanbir 1625, iwessef deg-s min x-as ittekken :

« baba d yemma iɛizzen, aqqa-kenniw lebda di lbal-inu, ttettreɣ-awem, amen ttettreɣ ula i yexf-inu, ad tilim mliḥ di sseḥḥet-nwem. Ixess-ikenniw ad tessnem, aqqa-yi da di Sla, tettekk xaf-i d taberkant, wḍiɣ-dd deg ifassen n yinni wer ittḥinnin.

Zegga i mmenzeɣ d ismeɣ, yerra-yi bab-inu ad ẓẓuɣɣreɣ tasirt am zzaylet zi ssbeḥ ar teɣli, iḍaren-inu kerfen s lgid iwezzen kter zi 36 n rrḍul di kul ḍar. aksum, ɛemmers ma yewḍa day-i,  wer ttetteɣ illa cwayt n weɣrum aked waman.

Tteṭṭseɣ deg yij n lḥebs n wadu tmurt, aked 150 niɣ 200 n yergazen, wer din dd-tettidef tfawt illa zeg yij n tburjet d tameẓẓyant. Ttbuɛen din ibeɛɛac zi mkul aklasi, aked neccin wer ɣer-neɣ bu lweqt i di ɣa nefren ddat-nneɣ, nettejj ibeɛɛac-nni tteggen min xsen di ddat-nneɣ.

Neqqen-ayi s weɛmud bac ad dewleɣ d ameslem, niɣ ad wceɣ lfedyet, mala walu, aqa wer ɣer-i min ɣa-ggeɣ illa ad sebreɣ i teḥdift, i umi wer izemmer ad yesber ula d ijjen di dduneyt.

S uya, sɣatiɣ-dd ɣer-wem, amen rekɛeɣ, s merra asqinfet i dd-itteffɣen zeg wul-inu, ḥuma a ɣer-i dd-txezrem, a day-i tḥinnem, a txezrem mamec ɣa teggem a dayi-tfekkem zi nnɛi-ya n tussemɣa…

A baba-inu iɛizzen, ttruɣ-dd ɣer-k, xemm mayen ɣa tegged a dayi-tfekked ssa, deg wudem n lmasiḥ, mala wer yexzir ujellid min ɣa yegg, mala wer dd-tusi lfedyet, da ɣa qqimeɣ, ɛemmers a dd-dewleɣ ɣer tmurt-inu »

Tala : « A History of Anglo-Moroccan Relations to 1900 ».  P. G. Rogers. Iturjem-it ɣer taɛrabt Yunan Labib Rizq aseggʷas n 1981, tasna :57- 58

Timaynutin

Ɛebdelwaḥid
Ɛebdelwaḥid
Abdelouahid Hennu

Fser-itt