28.1 C
Nador
Jjemɛa 26 Yulyu 2024

Prof. Dr. Mena B. Lafkioui tewca ijjen tsadaft x Tmaziɣt deg ijjen usinag d Amiksiki  

Ittwagg deg wass n larbeɛ 27 abril i yeɛdun, Ijjen wemsagar d ameqqran x « tutlayin d tsekliwin n Tmazɣa zeg ijjen uɣezdis d afiluluji d untrpuluji » i yegga usinag n « Instituto de Investigaciones Filologicas UNAM » zeg ussan n 26 ar 29 abril zeg wayur-a. Amek yettwassen ila asinag n UNAM aqqa-t di Mexico.

Amsagar-a, tewca dag-s Prof. Dr. Mena B. Lafkioui tsadaft (intervention) ɣer-s lhimmet-nnes d tameqqrant deg yiger n tɣuriwin Timaziɣin. Tasadaft-nnes ttuɣa-tt s Teglinzit s uzwel n « Tamazight. A multi-millennial journey of a languages family and its cultural practices». Di tsadafet-a nnes teḍfar ticli i tewta Tmaziɣt deg umezruy-nnes aqdim ar yiḍa mamec tessreɣ Tifawin x ca n wudmawen d idelsanen n Tmaziɣt la zeg uɣezdis n tmiwant (oralité) la zeg uɣezdis n tira.

Tebna tasadeft n Prof. Dr. Mena B. Lafkioui x tlata n tsenyanin, tasenyant tamezwarut teqqen ɣer temladasin imsebḍan bac ad ittwafhem umezruy n yelsawen n Tmaziɣt, tenni tis tnayen tessiwel dag-s x tnamitin n tira i ɣer-s ɣer Tmaziɣt aked tnamitin timiwanin-nnes, manaya tegg-it s ijjen usijji x trezzutin timassanin i yellan ar ass-a. Deg umeggaru tessreɣ tifawin x umutti n Tmaziɣt zi tmiwant ɣer tira adu tili n ubeddel adijital illan.

Deg umezwaru n wawal-nnes i tewca, wer tettu ad d-tessiwel x lḥal n Imaziɣen yiḍ-a, amkan izeddɣen d cḥal n midden i yessawalen Tmaziɣt d lḥal n ca n Tmaziɣin min xef itthudda usɛarreb.

Tanya, temmel-d aṭṭas n ineɣmisen (informations) i yeqqnen ɣer Tmaziɣt d wawal-nnes d wudmawen n tira-nnes (Tifinaɣ, Talatint d Teɛrabt), mamec tenna belli aqqa Timaziɣin jar-asent iqqseḥ ca n twalatin ad ttwabḍant icten aked tenniḍen minzi dinni ijjen ukuntinyum ittejja kul Tmaziɣt teqqen ɣer tenniḍen, aked manaya tessiwl-d ula x umxumbel n usettef n Tmaziɣin jar-asent d tseḍwin n Tmaziɣt d tɣuni i dinni jar-asent.

Bla ma manaya, tessfsi lḥal n Tmaziɣt zeg uɣezdis amiwan-nnes wami tetteydar ila Tmaziɣt ɣer-s amkan d ameqqran s tsekla tamiwant d tnamitin-nniḍen am izlan, leɣnuj d tmeɣriwin… Mamec tessiwel ula x tutriwin n Imaziɣen maḥend ad teṭṭef amkan i testahell.

Amek yettwassen ila asinag n UNAM ittegg zi twalat ɣer tenniḍen aṭṭas n imsagaren x tɣuriwin Timaziɣin, mani i di cerrken xirebbi n imerzuten d tmerzutin i di ttemherwaḍen x tɣawsiwin i yeqqnen ɣer Tmaziɣt d tutlayin-nniḍen.

Ɛebbẓem da maḥend ad tesḥessem i tinawt

Ussan n tussna n UNAM ittwaggen x tmaziɣt

Timaynutin

C.Andic
C.Andic
Chahid Andich

Fser-itt