24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Mayemmi isalafiyen kerhen Tmaziɣt?

Ufuɣ ameggaru i yegga Yasin Lɛamri, ijjen “lefqi-youtuber” d asalafi, mani ila yegga tizemmar-nnes maḥend ad yeɣḍel zi tzemmar n yiles Amaziɣ d yedles-nnes, isnekker arrwina jar Imaziɣen di traccwin tinamunin.

Manaya yus-d zegga i d-yudes ixef n useggʷas Amaziɣ, lɛid-a i ydewlen d unsib azzɣat. Ila melmi mma ittas-d ixef n nnayer, tteffɣen-d aṭṭas n lefquyat i yellan d isalafiyen maḥend ad zzag-s ɣeḍlen, ttafen-tt d ssibbet bac ad ɣeḍlen zi merra mayen yellan d Maziɣ.

Nnumen Isalafiyen ssufuɣen-d iwalen igezzmen. Ijjen zzag-sen ameknaw Lkettani i wer yejjin min wer yenni, min wer d-yeɣḍil d awal, d netta ishekkʷa zeg wazal n Tmaziɣt.

Aya wer yelli bu d jjdid, minzi zeg wami i d-iban umussu Amaziɣ d lefquyat ttexsen ad sceyṭnen Tmaziɣt x lmenber n tẓallit. Manaya ila ittemsar bezzaf, mani timesmunin ggint xirebbi n jjehd maḥend ad beddent deg wudem n yinaw-a n lekruhiyet (discours de haine).

Amussu n isalafiyen d islamiyen, s umata, ɛemmer-s ma yexzer-d s tiṭṭ n uswizi aked mayen ttuɣa i yettetter umussu Amaziɣ. Nitni lebda ila ttwalan Tmaziɣt axmi d ijjen “umizi” ittas-d ḥma “ad yeqḍa x Teɛrabt” niɣ am ijjen “tecna n Teɛrabt”. Aya yenna-t nican Ɛebdesslam Yasin deg wemsawal-nnes i yettwassnen aked Muḥemmed Cafiq.

Xelli msebḍan aṭṭas di tedyulujit, maca islamiyen ttemsasan aked Iɛurubiyen d iqawmajiyen di lxezrat-nnsen i ɣer-sen ɣer Tmaziɣt. Xezzren ɣer-s s usemẓi d useḥqar.

Ina, xezzren ɣer Teɛrabt axmi d ijjen yiles n sidi Rebbi, iles izedgen, axmi ula d ijjen yiles-nneḍni wer ittxess ad as-iṭṭef amkan-nnes. Zeg ijjen uɣezdis-nniḍen, nitni tteggen ixef-nnsen axmi d “Big Brother” di mamec ttemsurrufen aked Tmaziɣt. Qqaren deg ixef-nsen ila wer telli bu d awal n Rebbi, s uya wer lli min zzag-s ɣa negg. Am mamec ila xezzren ɣer tussniwin n yiḍ-a, minzi d tussniwin i “wer yellin di Lquran”.

Maca manaya nettaf-it akked Tmaziɣt waha. Isalafiyen-a wer zemmren ad ḥadan ilsawen n wegduden-nniḍen imeslmen ameknaw Taturkit, Takurdit, Tafarisit… Minzi imeggura-ya msuluḥen aked tnettit-nnsen, maci am inni nneɣ “ttɛicen d iɣriben” di Tmurt-nnsen.

Ḥma a nefhem manaya, yeqqen ɣer lḥal n yiles mamec yella. Tmaziɣt d ijjen yiles yedder aṭṭas di tmiwant, uca ttexsen ad t-jjen amenni. Xezzren ɣer-s axmi d “ccelḥa” waha.

Maci am yelsawen-nniḍen n umaḍal ameslem, mani ca zzag-sen d ilsawen n tira. Qaɛ wer nettesli am ddegg-a n isalafiyen hekkʷan-d x Tfarisit niɣ Tkurdit.

Ddegg-a n yinaw yemmal-d belli nitni lxezrat-nnsen ɣer yiles d ijjen lxezrat qbel i “tesnilest” d tussniwin-nnes. Timessna-ya tettwala belli ilsawen n umaḍal merra mquddan. Isalafiyen ttɛicen ɣer berra i umezruy, wer zemmren ad uguren aked wakud-nnsen.

S uyenni i ɣa nefhem, ila ḥuma ad qeblen “ad swen atay”, kkin aberru n lweqt ttreẓẓan x-as tiɣmest, ca zzag-sen ḥerrmen-t qaɛ. Leɛqel Asalafi, yejja ijjen umherwaḍ d ameqqran yuqeɛ x usuɣel i yegga Lḥusayen Ljuhadi i Lquran ɣer Tmaziɣt. Ca zzag-sen keffren-t qaɛ.

Tasalafit d ijjen uxarres izilliz. Maca itteffeɣ x leɛqel n iḥudriyen, minzi ittḥada teycatin-nnsen. Iwdan-a ɛelmen ijjen walli ijerres, wer nzemmer ad dag-s nessidef tussniwin n yiḍ-a.

Nfehhem mamec temsar PJD ila yella lebda kunṭra i Tmaziɣt. Ɛemmer-s ma yus-d aked uɣezdis-nnes. (waxxa ina wer llin ca d isalafiyen, maca aklasi-nnsen d ijjen.)

Isalafiyen, xezzren ɣer Teɛrabt, amek xezzren udayen ɣer Tɛibrit. Uday wer izemmer ad ixayel ila izemmer ad yefhem tturah bla Taɛibrit. Amenni nnit i yina, tteqqnen sidi Rebbi ɣer yijjen yiles, axmi netta d “aqubbani” wer “d-ixliq” ilsawen-nneɣni.

Maca, awerni i yinaw-a n lekruhiyet i ɣer-sen ɣer Isalafiyen aked Tmaziɣt, aqqa isnuffer dag-sen ijjen tiggʷdi. Merra min ɛelmen d ixarrisen i d-ugmen zi berra, wer ten-ttifen di tilawt (la réalité). Nitni wer krihen ad afen iwdan ssawalen am Qurayec; yerrḍen tiɛbayin, ḍelqen-d i iɛecmura. Ttemsurrufen am mamec ttemsurrufen iwdan deg useggʷas n 700 di tegzirt Taɛrabt.

S uya di tilawt, iwdan qa d Imaziɣen, ssawalen-tt, tteggen nnayer, ttẓallan, ttẓumman, ttraḥen ɣer lbar, ceṭṭḥen aḥidus, tiḥudriyin yerrḍent amek xsent. D manaya ittumnistyaren iwdan-a igellinen.

Timaynutin

C.Andic
C.Andic
Chahid Andich

Fser-itt