24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Mayemmi i xseɣ ad ẓalleɣ s ijjen yiles bla Taɛrabt?

Ijjen wergaz qqaren-as Ismael Nanfo Diaby, ijbed-d ijjen umherwaḍ d ameqqran di tmurt-nnes, di tegduda n Giniya. Argaz-a bu 48 iseggusa, ittẓalla s ijjen tebridt weḥḥed-s, iqqar tisuratin n Lqurɛan s yiles n tyemmat-nnes, Malinké.

“Mayemmi xseɣ ad ẓalleɣ tẓallit tameslemt s Tmalinkét, d amezwaru umi beɛda d iles-inu, ssawaleɣ zzag-s, d wenni fehhmeɣ ḥsen zi Teɛrabt.” D aya inna netta i BBC.

Netta amek yeqqar, kul ijjen ixess ad iẓall s yiles-nnes i ifehhem mliḥ. S uyenni, Nanfo Diaby wer izemmer ad iẓall s ijjen yiles wer t-ifehhem qqaɛ [zeɛma Taɛrabt].

“Ssneɣ belli Sidi Rebbi ifehhem merra ilsawen”. I daneɣ-yenna.

“Ɛemmers wer ɣriɣ di Lqurɛan belli neccin ixess-aneɣ a neẓall s Teɛrabt. Mamec wer ɣriɣ ca mani ca di Lqurɛan ila mala nẓull s ca n yiles bla Taɛrabt, ataf tẓallit-nneɣ wer tettwiqbil”. Irni inna.

Manaya i yegga Nanfo Diaby wer iɛjib ca i merra iwdan. Ca n yimselmen iwerṭuduksiyen, ttwalan-t axmi d “azballaɣ”.

“Wami bdiɣ lxedmet-a, iwdan wer fhimen ca tabridt-inu. Ca zzag-sen ttwalan-ayi d azballaɣ waha, axmi zeɛma iɛdawen n lislam tticen-ayi zeɛma ttmenyat bac ad ceyyneɣ fuṭu n ddin.”, i yenna i BBC.

Axarres-a igga yimxumbal di temdint-nnes, di Kakan, idwel ssawalen x-as di merra jjurnalat n tmurt-nnes. Iɛdawen n Ismael Nanfo Diaby ggin tizemmar bac wer t-ttejjin ca ad iẓall s Tmalinkét. Tamezyida-nnes redlen-as-tt.

Mass Diaby sekken-t ɣer leḥbes minzi igga arrwina, ittwamneɛ ad iẓall di berra. Maca waxxa amenni, iqqim ittẓalla s yiles-nnes di taddart mani ittawa.

Ismaɛel Nanfo Diaby iqqar Lqurɛan s Tmalinkét i imeḥḍaren-nnes di cher n remḍan.

Min iqqar lislam x tẓallit s ijjen yiles-nniḍen bla Taɛrabt?

Aselmad Mamadou Moctar Diallo i yellan d aselmad di tesdawit n Lansana Conté di Conakry; isselmad tiɣermiwin imquddan. Alaḥsab min iqqar ila qa tẓallit ixess uɣil a tili s Teɛrabt. Ittbedda x wefham-nnes i weḍris uɣris (texte sacré) n yimselmen ittwaḥsaben axmi d awal n Rebbi.

“Sidi Rebbi inna nican di Lqurɛan ila lqurɛan d Aɛrab maca wer yenni ca belli lqurɛan ihwa-d s Teɛrabt. Ittsemma s ijjen wawal nniḍen, mala Lqurɛan ittwassuɣel ɣer ijjen yiles-nniḍen bla Teɛrabt, wer nzemmer a t-neḥseb d Lqurɛan”.

Isfekker-d belli areqqas Muḥemmed, ittwaḥsaben d netta issersen ssunna ɣer yimselmen, ɛemmers wer iẓill s ca n yiles-nniḍen bla Taɛrabt, wer yejji ca i yismunen-nnes d imeddukal-nnes ad ẓallen s yilsawen-nnsen (minzi ttuɣa akid-s inni wer illin ca d Aɛɛraben).

Dr Mamadou Moctar Diallo

Mass Diallo isfekker-d ɛawed ila qa isuɣal zemmren ad ffɣen x lmeɛna n weḍris n Lqurɛan. Issiwel-d x udlis i tura Dr. Chadia Trabelsi umi tegga azwel “tamxemubelt n usuɣel n Lqurɛan”. “iggur a teẓrem belli Dr Trabelsi tesmqudda jar rebɛa n tsuɣal ittwassnen s Tefransist x tsurat n Nnur. Da tɣuri-nni i tegga iggur a teẓrem belli din amsebḍi di 14 n layat di tsurat di icten. Amsebḍi-ya maci ḥa d ameẓẓyan waha, maca yemɣer bezzaf.”

Mamadou Moctar Diallo yeqqar belli tiɣuri n Lqurɛan s ijjen yiles bla Taɛrabt immers-d deg umezruy n Lislam maca deɣya ufin-as afessay.

“Ddegg-a n tmeslayt ugin x-as imussnawen Aɛɛraben d inni wer illin ca d Aɛɛraben ameknaw Ifarisiyen zi lqern wis tnayen ahijri.”

Maca waxxa amenni, inɛem ila qa dduɛa izemmer ad yili s mamec mma yegga ca n yiles.

Ismael Nanfo Diaby

D aɣewwaɣ zi temẓi

Baba-s ttuɣa yessen i Teɛrabt, maca Nanfo Diaby ilmed lqurɛan s usekkil n Nko.

Nko d ijjen usekkil yegg-it Agini Solomana Kanté maḥend ad yili d ijjen usistim n uzemmem ittraḥen aked wenṭaq n yilsawen Imandigen.   

“Wer ssineɣ ad ɣreɣ niɣ ad ariɣ s Teɛrabt. Baba ila ibda isselmed-ayi maca wer siɣiɣ ca”. D netta ittfekker-d.

Maca ɛawed ila yugi ad ikemmel tiɣuri-nnes di temzgida n tɣuri alaḥsab timessiridin n Tefransist.

“Ɛeqleɣ ijjen wass nniɣ-as i uselmad i daneɣ-icarreḥ awal n “maison” s yiles-nneɣ, nniɣ-as mayemmi wer daneɣ-tetteqqared nicana s yiles i nfehhem merra. Iwet-ayi, s uyenni i ugiɣ ad raḥeɣ ad saliɣ tɣuri.” Iḍeffer inna.

Umi yukez baba-s ila mmi-s d imɛewwes, xenni issekk-it ɣer Kankan, ɣer Xal-s. Dinni mani Nanfo aḥudri ilmed isekkilen n Nko. Xal-s islemd-as-ten. Maca Ismael Nanfo isseddara aselmed n usistim-a n uzemmem n tira.  

Leḥbes x lḥurnet n tira

Di leḥbes, Ismael Nanfo yufa din aṭṭas n yiwdan i iḍfaren tabridt-nnes, iqqar belli din i yegga tiẓallitin-nnes s Tmalinkét.

Aɣimi-nnes di tebniqt yejj-it ad yari tiẓallitin-nnes s yiles-nnes. Adlis-nnes yura-t amen yekmel s usekkim n Nko.

“Ass-a ɣer-i ijjen temzgida n tɣuri mani tticceɣ timessirdin s yiles n Nko. Wer ttbiddeɣ ca ɣer ddin waha”. I yenna Nanfo i BBC.

“Ɣer-i imeḥḍaren qqaɛ wer llin d imselmen, ca zzag-sen d Irumiyen ca zzag-sen lla”, d netta irni awal-nnes x uya.

Timaynutin

C.Andic
C.Andic
Chahid Andich

Fser-itt