24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Ma yella ca n yiles i yifen qeɛ ilsawen?

Ad tixḍared ar ɣa taḥled deg yewdan i c-yudsen, wer tettifed ula d ijjen yudes-ic am yiles-nnec. Xmi nettexs a dd-nessufeɣ min nxemmel deg wulawen-nneɣ, a t-nini i ḥedd nniḍen, nessexdam timatarin amecnaw imesliten d isekkilen, niɣ s usexdem n ddat-nneɣ, am uhezzi n ifassen d uzellif, d ubeddel n tefraz n uɣembub… Nessexdam timatarin i ikessin lmeɛna. Ula d xmi nessawal aked yexf-nneɣ, nesḥessa i yexsan-nneɣ; iles ittili yeḥḍer.

S uya, iles d ij n tebridt ittemsawaḍ zag-s uterras aked yexf-nnes, ittemsawaḍ zag-s ɛawed aked ḥedd nneɣni. Ittili lebda yeḥḍer di tudert n uterras, Kter zi kulci.

Xmi i ɣa tɛiced d aweḥdani di tmura n midden, uca ar ɣa tesled ca n wass i ca n yijjen yessawal s yiles-nnec, manaya weḥd-s, a c-yejj a ɣer-s tadsed, a kid-s temrussuned.

Amsawaḍ s usexdem n tutlayt tayemmat, d ij n tmeslayt ɣar-s min tt-ibeṭṭan x wemsawaḍ s yilsawen nneɣni. Minzi min yellan yecrek deg tutlayt tayemmat, walli bu yesruɣa tfawt x wawal d min yeksi waha, maca iɛeddu aɣirin, ikessi akid-s tɣuni d ladas i yellan jer yewdan i ittemsawaḍen s yiles-nni, d min ten kid-s yeqqnen. Blacekk aqa tutlayt tayemmat weḥd-s, tzemmer ad texleq ij n tnettit d tamunant, zi ssenni, iɛeddu min itteqqnen aterras s tutlayt-nnes tayemmat, ḥuma a t-yeqqen aked yewdan i kid-s icerken iles-nni.

Nettesla i tḥuja d tenfas i dd-ksin lejdud d tḥennatin, smuttyen-tent-idd jjil awarn i jjil, alami i ɣer-neɣ dd-iwḍent. Zi ssenni, nessajja x umezruy-nsen, nxezzar mamec i ttuɣa ttxarrsen, d mamec i ttuɣa ttɛicen… Minzi i ttuɣa tteggʷden, d min ttuɣa ttḥaman… min ttuɣa ɛnan isirimen-nsen (inaruzen), d mani i nnuɛtaren… Nettesla i manaya, uca nettaka aked min daneɣ-yesmunen akid-sen: ij n tnettit d tadelsan ttuɣa wer tezmir ad tili mli wer yelli yiles. Tutlayt urid d tisit n tussna d uxarres waha, maca kter zi manaya, tutlayt d ij n tmektit n umezruy.

Iles n uterras, d ij n tisit i tnettit-nnes tamunant, tadelsant… tinettitin-a merra, ttmunent bac a dd-saqarent ij n tnettit d taɣermant. S uya, wer nettebḥiḍ ca, mala nufa ca n yijjen yeqqar: aqa iles-inu d netta i yifen merra ilsawen.

Man iles i yifen merra ilsawen?

Tateswirt: pixabay

Umi i ruḥeɣ ad ɣreɣ di Spanya, ufiɣ ca n imeddukkal-inu d iseppunya ttɛawaden-ayi ij n wawal yenna-t ujellid Karlus wiss 5: “Ssawaleɣ taseppanyut aked rebbi, taṭalyant aked temɣarin, tafransist aked yergazen, talimant aked uyis-inu”.

S wawal-a, yexs ad yini Karlus wiss 5 aqa kul awal ɣer-s amkan-nnes. Mala ttuɣa karlus iɛic di lqern 16, aqa yeḍher ila ttuɣa ittexs ad yini aqa taeppanyut d iles n ddin, taṭalyant d iles n rriḍa, tafransist d iles n ssiyasa, talimant d iles n wemḥizwar s yeksan. Waxxa amenni, ttuɣa imeddukkal-inu ttɛawaden awal-nni s yij n lḥamas, d yij ubihrar… Minzi ufin dag-s minxef ɣa ɛemmden ḥuma ad ssilyen zi tutlayt-nsen tayemmat, tcuni-nnes tessiweḍ-itt ad tili d ij n tutlayt n wemsawaḍ aked rebbi!

D tidet taseppanyut, d nettat i yifen merra tutlayin? Ɣer imeddukkal-inu iseppunya wah, maca ɣer-i necc d cekk, d taɛrabt i isebḥen merra. Wer neḥdij ca a nexzer wi ɣer yella lḥeqq, ma ɣer-sen ma ɣer-neɣ, Minzi wer din bu minzi ɣa neɛber wi ɣer tella tidet di manaya.

Ad mmleɣ min xseɣ ad iniɣ, s weɛqab-inu ɣer twinest-a: “Tamurt-inu, d lalla-s n tmura”. Mani tella lqimet n tidet i dag-s yellan? Mala tekkred ad txemmed, tawinest-a, wer dag-s qeɛ lqimet n tidet. Minzi wer telli qeɛ d ca n twinest i yessawalen x ca n tɣawsa, teḥdaj a tt-tɛebred s lmizan n tidet, ad txemmed ma nican niɣ walli nican.

Xmi i yessawal ca n yijjen x tmurt-nnes, uca yeqqar x-as: d lalla-s n tmura, wer ixezzar ca ɣer ḥedd nneɣni i yeqqan ula d netta amenni x tmurt-nnes, belli yettecca waha, niɣ wer ɣer-s bu lḥeqq. Min neqqar da x tmurt, nzemmer a t-nini ula x yiles.

Maca mamec mala imeɣri yeddez iḍaren, yenna-c wer din min yifen i yiles n teɛrabt? walli ɣer-s netta waha, maca ɣer kulci!

Ad ggeɣ tizemmar ḥuma ad beddeɣ ɣer manaya: wer din bu ca n lḥajet teqqen ɣer tmessna, a daneɣ-tessken belli tutlayt-a tif tenniḍen. Maca d amezwar, yeffuk a nbedd ɣer wemserni n yilsawen.

Ma d tidet tutlayt-nneɣ taɛrabt d nettat i yifen?

Kul iles ɣer-s tcuni-nnes, kul iles ɛawed yif wenniḍen, deg webrid mani msebḍan wudmawen n manten yifen d manten wer yifen, ɛla ḥsab minzi i nɛebber manaya. Taɛrabt mala d nettat i yifen qeɛ, aqa minzi d iles-nneɣ, mala d taseppanyut i yifen, tif minzi d iles-nsen. Ula d ijjen ma izemmer ad yessken manayenni s yij n webrid d amassan, ad idafeɛ x min yeqqar s lmenṭiq. Minzi wer din minzi ɣa neɛber ma d tidet tutlayt-a tif tin, niɣ tin tif ta.

Xmi i ttarin tnayen n yezlawiyen tiqessisin x tcuni n temɣart, wer daneɣ itthemmi min uran ma yella di tidet niɣ lla, asefru deg-s tizemmar n wesneflul ssurufent igmiren n tmessna d lmenṭiq. Lmeyzan-a wa i zi neɛber uɣun n usefru aked tidet n tcuni n temɣart, d tmexsa-nnes, d wenni s yexf-nnes i zi nɛebber uɣun n uterras aked tutlayt-nnes tayemmat, xmi i yeqqar aqa d ta i yifen qeɛ tutlayin n umaḍal. Zeg uɣezdis nneɣni, xmi neqqar x tmurt-nneɣ aqa d lalla-s n tmura, waxxa nufa ca n yijjen nneɣni yeqqar amenni x tmurt-nnes, wer yesneqqis walu zi lxezrat-nneɣ ɣer tmurt-nneɣ. Ammu i temsar ula i yiles.

Yura-t: Fahd Racid Lamṭiri; aselmad n tesnilest di Lkuwit.
Yesmezɣ-it; Ɛebdelwaḥed ḤENNU

Ɣer ɛawed: Ssi Ḥemmudi niɣ xmi ɣa yettwala Maziɣ ixef-nnes d Aεrab

Timaynutin

Ɛebdelwaḥid
Ɛebdelwaḥid
Abdelouahid Hennu

Fser-itt