24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Ma tessnem Busbir ? amegrad n Rudy Cantel yura-t g 1938

Wa d ij n umegrad yura-t Rudy Cantel Di tesɣunt n « San gêne », aseggʷas wiss 19, N°988, ass n ssebt 27 zi ɣuct 1938. Yessawal deg-s umari-ya, i yellan d asaḥafi d afransis, x Busbir, s yij n weswaḍ n iwruppawiyen i ixezzren s usemẓi ɣer tmura n Tefriqt amen tekmel, d tmurt n Lmeɣrib s umata… 

Rriɣ-dd aḍris-a ɣer tmaziɣt, ḥuma a t-nɣer s yiles-nneɣ, a nessen lxezrat n yinneɣni ɣer-neɣ, s yiles-nneɣ… wa ɛawed, d azelzi n tɛejjajt x yij n wazzɣat ɛad wer yeɛdu… x yij n wazzɣat n uḥewwas, yekka-dd ssa, yejja later… ɛad wer yemḥi…

Ɛ.Ḥ.

 D ij ukartyi d Ddarelbiḍa, yettecher kter zi teqsebt n ddzayer (Alger) : Busbir, d ij n wawal d aweḍḍer itthezza deg-neɣ timexsa n tmeslayin wer ttwissnent, i nettɣil ɛad a x-asent neffeɣ, maca ttɣimant bellɛent di lxezrat-nneɣ neccin.

Iman n Busbir, am yiman n Teqsebt, am yiman n merra Tafriqt ; d iman n tmeṭṭut, iman n ccerq… takessit n lemḥayen d wesnuffer n tmexsa d useḥqer.. aseḥqer n ayt ccerq i yinni wer yuminen, aseḥqer-nsen i temɣart, aseḥqer i yebnan x beṭṭu i yellan jer yewdan d manis dd-qqersen, i yebnan ɛawed x beṭṭu deg ukulur n telmeyt…Neccin niggʷej x qeɛ manaya. Tameṭṭut tamuriskit, tzemmer a daneɣ-tewc ddat-nnes, maca wer daneɣ-tetticc ca iman-nnes d buḥbel-nnes.

Maca Iwruppawiyen ssnen ad stekfan s min dasen-ittmewcan waha, xmi ittraḥ uruppawi ɣer Busbir, wer ittetter illa asekki-nni, d wesḥinneb-nni…

D ij n ukareṭyi yettwaṭṭef, d ij n ukareṭyi x-as tayyut, din i snuffaran bunerjuf, maca snuffaran din ula d yinni i dd-irewlen, niɣ imɣewwɣen, d yinni i yellan di lwesṭ, d imezgullaf, d iceffaren… kul ijjen zeg yina, ittaf amkan-nnes xmi ittaweḍ a dd-yas aked ca n yicten zi temɣarin-a n rriḍa.

Kenniw i da dd-yusin, ixessa-kenniw ad tessnem aqa wer tzemmrem ad teẓrem illa min xsen nitni a dawem-t-sseknen. Awern i rrwaq n wacɛendifih, tettnezlay tudert yennuffren n Busbir, aked merra minzi tiẓeḍ n taycitin d ɣezzu d tmettant d wuḍuf n wecbar… Busbir… yiggʷej-ikenniw, yiggʷej-ikenniw… wer t-tessinem.

Neccin, iḥewwasen, iberraniyen, jjem-aneɣ a nessen mamec ɣa negg a neqqim deg wemkan-a. Busbir wer yelli bu d ij n wemkan n lḥubb waha, ittxessa-s wer ittili amenni. Maca aqqa-t lexxu, tifras-nnes ttraḥent ttekcifent.. 

Busbir, d ij n tbilajt d tameẓẓyant. S wass, tegga amecnaw qeɛ tibilajin nneɣni n waɛraben. Maca Busbir, wer ɣer-s nettriḥ illa s llilet. Bac ad tawḍed din, ittxessa-c ad teṭṭfed karru, tiggʷej rebɛa n ikilumiṭren x Ddarelbiḍa.

Xmi ɣa yebda ad yemḍel ṭṭlam, ad tettwalid aberru n yewdan ttcaren-dd ibriden i yeḥsaren, i ikessin tlata n yewdan mala aṭṭas. Mala ttuɣa ɣer-k ṭṭeẓṭim niɣ d cappu, ɣir ejj-iten di lfunḍa niɣ di ca n wemkan, maca wer t-ttirḍ ca deg wemkan-nni. Amenni i tteggen yinni ittraḥen ɣer « la rue Bouterie » di Marsay, a teḥḍa tmeṭṭut ca n yijjen, a x-as tlaɣa, a s-texḍef cappu ḥuma a tt-yeḍfer, lexdenni, ad yeḥsel, wer iḍemmen ca ila a x-as dd-yeffeɣ lexdenni.

Timaynutin

Ɛebdelwaḥid
Ɛebdelwaḥid
Abdelouahid Hennu

Fser-itt