24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Ixemrawen, d adlis d amaynu ittekkes tadjest x “ixemrawen”

le rifain

Deg iyuren i yeɛdan tessufeɣ-d tamarat Tarifiyt Btsima Xbiza ittwassnen s yisem n “Siman” ijjen tsemmuḍt n tenfas tiquḍaḍin i d-yessufeɣ wammas n trezzutin d tezrawin Timaziɣin di Arrif, aked ijjen wungal n “Ad texsed” i yura Sifaw Lhanis, d usuɣel n Tmezgunt “taqnuct n wureɣ” i yegga Andic Cahid.
Adlis n “ixemrawen” d tinfas mmernint ɣer drus n yeḍrisen i d-yeffɣen di ddegg-a n tsekla, i di wer ttarin ca aṭṭas n Irifiyen, “ixemrawen” d ca n tenfas ttekksent tduri x ca n wudmawen zi tudert-nneɣ, x tudert n temɣarin yettwattunt, udmawen-nni min xef ttesqaran iwdan, ttagin ad x-as ssiwlen niɣ ad x-as arin, turem Siman iḍrisen-nnes s ijjen tutlayt tecna, tebna-ten mseqqem, s wawalen msettafen s tcuni, senhzzan ul, scarrawen ilem. Teqqar Siman i “Lerifain” wami tt-nesseqsa x mamec txarres ad tari tinfas-a tina :

« ixemrawen » d ict n tɣuyyit x min di teddarent tḥudriyin d lxezrat i ɣer-sent itteg wegdud i di wer ttifent bu yixf-nnsent, taḥenjirt nettaf-itt lebda tettadar i rray n teqbilt d ddcar, wer tettif mani ɣa tegg awal-nnes jer i ijjen wegdud d awetman.
Lxezrat-a yeḥḥsaren qqnent ɣer weswingem n yewdan, d mamec ttxarrsen, axarres-nni yegga amecnaw ca n uxmar aqqa-t ɣer-neɣ g uzellif niɣ ittekk-d zdat i tiṭṭawin wer daneɣ-itijji ad nettwala min yeknan.
Aterras mala ɣer-s ijj n wexmar di teɣmert n wexxam lebda tettaf-t itemseksi kid-s, ittwala-t d leɛfen, d lwsex. Amenni ra d lxezrat ig itteg wegdud ɣer temɣart, ixessa ad tent-nessfeḍ s marra tizemmar. Zeg uɣezdis-inu ttwaliɣ tira d ijj zeg ibriden i nzemmer ad neḍfer ḥuma ad nessiweḍ awal niɣ d tɣuyyit-nneɣ.”

Ixemrawen iwtin axmar deg weydud d amnus izdeɣ Siman, tettwala tira d ijjen uklasi n ugenfi, xminni atarras ittɛawad x laṭṭan, issufuɣ-d mayen dag-s illan, ammu das-tegga Siman.

Xminni nessawal x tessmuḍt-a ittas-d ɣer lbal Cukri niɣ d Caca, maca ass-a Irifiyen rebḥen ijjen tmarat teysi stilu ad tessiwel x min xef nitni wer zemmren ad x-as ssiwlen, tenna-d Siman i “lerifain” x usentel n tenfas-nnes belli mayen ittemsaren deg wegdud d tuɛeffna d mamec iḥegger x temɣart, yejji-itt ad x-as tessreɣ tifawin, maḥend aydud ad ittwala ixef-nnes di tisit, zzag-s itnurẓum wazzareg mani nzemmer ad d-nemharwaḍ x manaya s taryazt, bla tiggwdi, tenna Siman:

Asentel i xef ssiwleɣ g ixemrawen aṭṭas i t-ittwalan d tareẓẓit n ṭṭabu, d ijj zeg isental i xef yella wefrag ixessa wer x-asen nessiwil, maca xmi i ɣa tteslid i « tmeggant» teqqar aqa baba-s yekkerfes x-as d nettat d taḥenjirt d tameẓẓyant, niɣ d « tacicawt » i wumi tettwaterrec tudert s wassaɣ n tɣensa x tɣawsa tamaziɣt d izerfan n ufgan, manaya wer nzemmer ad x-as nesseɣd illa mala necc-a wul-nneɣ, mala d tidet neksi yamnus n tlelli,
am mamec yenna wmara yameqqran Cukri : « nec ddreɣ di tamara zi temẓi, cciɣ zi tzubayin, ikkerfes xaf-i baba aṭṭas s uya wer trajim zzag-i ad arriɣ x nnewwac d tfarttutin d marra min yellan d asebḥan ».

Iqqim ad neydar ila Siman tettwaḥsab zi stilawat i yudrusen di Arrif ig ittarin s Tmaziɣt, ad tt-nerni ɣer Lmerraqi, Lweryaci, Meryami, Aɛrab d Farisi.

Timaynutin

C.Andic
C.Andic
Chahid Andich

Fser-itt