28.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Ddin di Arif…

Yura-t: Ɛebdelwaḥed ḤENNU

Xseɣ ad reẓmeɣ taqebbart x yijjen usentel (lmewḍuɛ), urid ḥuma ad hnunnyeɣ x tmeslemt. Ḥaca! Tameslemt d ijjen ddin n baba d yemma d lejdud… Xseɣ ad nebceɣ deg usentel-a, ḥuma ad swiziɣ cwayt di treẓẓit n lxezrat taɛeffant. Lxezrat i ittwalan merra wenni ɣa yinin rray-nnes deg yiger-a, belli d ijjen yeɛdu ɣer-s weɣrum… Niɣ yegga accawen… Niɣ yeffuhert… Amen xseɣ ɛawed a nezzelz tiɛejjuja i yersin x min daneɣ-itteqqnen aked ddin. Minzi din wi ittḥazen isental-a ɣer tɣemmar, ferrgen x-asen ḥma a deg-sen ssiwlen illa nitni, s mamek i xsen nitni.

Tiweḍ-aneɣ-dd ijjen lmujet n yijjen weklasi n ddin yemsebḍa x mamek i ttuɣa nfehhem neccin ddin. Manaya, iseɛɛef-dd asugi i dd-ggin itilibizyunen n ccerq x yexxamen-nneɣ. Ddin i ttuɣa nlemmed zeg ibabaten d lejdud, yedwel ittas-aneɣ-dd zi Ddawḥa d Rriyaḍ d Lqahira… Yekka-neɣ-dd ɛawed zi sekwilat i di ssidfen ijjen tedyulujit tiẓeḍ s ixarrisen n ccerq. Ixarrisen i dd-yessufuɣen iwdan qqnen ɣer rrbu-nni n ddin i xef ssiwleɣ. Manaya ttuɣa-t kuneṭra i uxarres n ẓelmeḍ d tmareksit i dd-yessufɣen iwdan ssefsayen min ittemsaren… Qqaren lla i tsertit i yessesmiɣen tarwa n wegdud (tetterra-t d isemeɣ)… Lla i tsertit i zi tteggen aḍar x ipubriten.

Rni x manaya, rrbu n ddin i ḍefren ca zeg irifiyen i iruḥen ɣer Uruppa. Rrbu-ya i zi ccuren lxawi n tnettit (lhuwwiya) i zi ttakan. Minzi, arendad i wemɛutrus i ittemsaren i urifi n Uruppa ɣer daxxel-nnes… Ittaf ixf-nnes ittxessa-t ad yerr x iseqsan i das-ittennḍen deg uzellif. Iseqsan qqnen ɣer wefsay di lwesṭ n mani ittili, ma ad yili niɣ wer ittili? Ma tarwa-nnes d yessi-s, a dd-alyen am lwesṭ-nni mani i llan? Niɣ ad ffɣen x min dasen-dd-yennḍen… Ḥuma ad ddren ijjen tudert tessaggʷaj-asen aṭṭas n min tteddren d min ten-yudsen di mani llan.

Ittɣima uterras yessenḍay deg iseqsiten-a, al ɣa yaweḍ ɣer wufuɣ i t-ɣa yessewcen ɣer ca n webrid i ɣa yeḍfer. S uya, aṭṭas i yixḍaren ad nɣen amuɣẓel i ɣer-sen deg uzellif… S uxarres n: “Neccin d imselmen”, niɣ “Neccin ḥsen zeg yina”… Manaya ittawi ɣer yijjen webrid yeqqen. Minzi aḥenjir i ixelqen di Uruppa, yeqqar di sekwilat n Uruppa… Ittaf ixf-nnes ittɛic deg yijjen tdelsa d tussna, maca ittbeddal x-as lḥal mɣar ad yadef ɣer taddart. Minzi ittaf ijjen tdelsa nniḍen. Wer ittif ad yeḍfer taselmadt-nnes di sekwila, i das-yessɣaran belli iwdan merra d ijjen… Mamek ma yella ukulur n yilem-nsen, mamek ma yella ddin-nsen… Wer ittif ɛawed ad yeḍfer baba-s di taddart, i das-yeqqaren belli neccin xir zeg yina i ked da nettɛic… Neccin d imselmen.

D aya i ittejjan amɛutrus-a ittiriw deg yedmaren n yinni i t-ittɛicen… Al ten-ɣa yessewc i ca n webrid wer yelli d wenni. Imma abrid n teḥcict d tsegnaf d tukkerḍa… Niɣ abrid n ucebber deg ixarrisen n lekruhiyet d tubberkent.

Manaya merra, imun ḥuma a daneɣ-dd-isaqar ijjen uterras yemsebḍa di mamek ittedder… D mamek ixezzar ɣer tudert… X iterrasen i ttuɣa yellan qbel a dd-ixecc rrbu-ya n ddin. Cḥal n tyemmatin di ledcur ttuɣa ssuṭṭuḍent iḥḍiḍen deg wazzerg, niɣ deg yegran… Cḥal n leɛwayed i yessiẓeɣ rrbu-ya i dd-idareɣ. Mani llan yezlan-nneɣ? D tḥuja-nneɣ? D wuraren-nneɣ?… Ula d lxezrat ɣer yemrabḍen, i yellan d ijjen uɣezdis n tdelsa n imaziɣen, tbeddel. Tedwel d ijjen lxezrat n useɣḍel d useɛqar d usemẓi zi min ttuɣa tteggen lejdud.

Tedwel tudert n Urifi, awarn i 40 niɣ 50 n iseggʷasen, ibeddel waṭṭas zeg wudem-nnes. Maca min yellan yeqseḥ di manaya; nessgam ijjen tdelsa (ttaqafa) n tnayen n wudmawen. Ijjen wudem yesskan i yewdan belli aterras asebḥan ittxessa-t ad yeɛbed rebbi, ad yeẓẓal, ad yeḍfer abrid n rebbi… Udem nniḍen ittegg zeg-s merra min wer xef iwessi rebbi. Ijjen wudem yesbana-t, udem nniḍen yesnuffara-t…

Manaya, wer nezmir a t-neɛdel illa mala nessers lmizan n tidet i iwezznen tuɛɛefna d tezdeg. Bnadem aɛeffan wer t-nettessen bu s min t-itteqqnen aked rebbi, wenni d ccɣel-nnes. Bnadem aɛeffan, nxezzar-it ma wer ittikir agla n midden? Ma ittegg lxedmet-nnes nican? Ma min yeqqar ittegg-it? Ma wer itticc bu rrecwet? Ma yesnejbad ɣer lxir?… Maca mala nwezzen tuɛɛefna n uterras s lmizan n ddin… Tzemmer ad tehwa tendut n yijjen d aɛeffan aked yewdan, maca tẓallit wer tt-ixeṭṭi. Qibal-nnes, ad tali tendut n lmizan n yijjen ittegg lxedmet-nnes nican, wer ittikir, wer yesxerriq… illa wer ittẓilli!.

Ɣer ɛawed: Ayt Buremmana d tegrawt n Umejjaw, Melmi ɣa iḥinn rebbi?

Timaynutin

Ɛebdelwaḥid
Ɛebdelwaḥid
Abdelouahid Hennu

Fser-itt