24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Bujellud : Bacix ɣer Imaziɣen

Tura‑t Fatiḥa Ɛisawi

Deg ij n wass mkul aseggʷas ittas-dd ij n wargaz qqaren-as “bacix” ɣer ca n teqbilt zi tqebbal n Arrif, argaz-a wer t-yessin ḥedd yirreḍ tahidurt n ikarri niɣ n lεenzi islessaq akid‑s accawen-nnes, ittegg amezgun, Ttmunen xaf‑s iḥenjiren imeẓyanen d yenni ymeɣren, iggur isqerqub x tudrin ḍeffaren‑t awarn-as ceṭṭḥen, ttiraren akid‑s, ttɣennjen-as :

Bacix yexs lqeddid

Rebbi yekkes‑as-dd ayeddid

Bacix yexs ad isu

Rebbi iksas-dd asersu

Leεwayd‑a wer qqiment ca di Arrif, qqaren ca n imarezzuten d Irifiyyen belli tnamit‑a n bacix temmut di arrif aked unaggaru n 70. Maca nettaf εad sfuglan zeg‑s Imaziɣen di ca n tneddam‑nneɣni di Lmeɣrib tsemman‑tt ” bujellud” mkul lεid ameqqran, xmi yirrḍen iḥudriyyen d tḥudriyyin tahidurt d waccawen n ikarri niɣ n lεenzi .. xezzren man wen ɣa yeksin isem n “bujellud” mkul aseggʷas.

Imarezzuten terran tnamit-a n Imaziɣen ɣer imezwura i ttuɣa ittamnen s wakucen “tanit d wamun”,

Tanit d takuctt n tayri d tarwa d ujenna. yenna herodot ” tanit ttuɣa tyirreḍ ddreɛ i ittwaggen s thiḍurt n lεenzi xmmi tetteffeɣ deg umquṭṭes (ad tegg lḥeb)”, yeqqar εawed “timɣarin timaziɣin n libya ttuɣa tteksent cεar i thidurt n lεenzi yirḍen‑t.

Amun ittwassen s waccawen d uzellif n ikarri, mamk nssen ikarri ɣer Imaziɣen ɣer-s ccan yemɣar, netta d amatar n tarwa d uɣemmuy d tezmart (leqsuḥeyyet).

Mamek nettaf yenna Èmile laoust ” bujellud wer yelli d taqessart waha, ulid  d taḍeḥḥakt waha, bujellud netta zi leεwayd n Imaziɣen umi ttuɣa ttamnen s wamun akuc n ukarri”.

Timaynutin

Aqelɛi
Aqelɛi
Abdelmajid Akalai

Fser-itt