28.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Binu d Risfiratul: D asebḥan i wul n bnadem ?

Midden sessen aman uḍil zi luluf iseggusa. Ɛad lux iwdan sessen-t waxxa tamawast n seḥhet teqqar belli izemmer ccreb ad ineɣ bnadem. Deg iseggusa imeggura iwdan ttɣilen ila qa binu izzeggart zi tudert n bnadem. Mamec ig illa d asebḥan i seḥhet n wul.

Deg useggʷas n 1980, tban-d ict tɣuri, tetteqqen jar tisessi n binu d usenqes zi lehlakat n wul d tinni n walli. Qqaren manaya minzi binu netta dag-s Risfiratul, izemmren ad igg lxedmet-a. Waxxa aṭṭas n imrezzuten ccaten di ddegg-a n trezzutin. Xelli amenni, qqaren iḍbiben ila binu izemmer ad yegg axenzir ɛawed. Ameknaw axenzir n tsa d wenni n stumaɣu.

Ifransisen qqaren belli nitni wer hellken ca aṭṭas zeg wul, minzi zeg wayduden issesen binu aṭṭas. Yettɣima amherwaḍ x manaya dag-s aṭṭas n upulimik. Ittadef dag-s tussna aked ddin d yidles. Kul ijjen mani ig ijebbed.

Asit n « myoclinic » iqqar ila ijjen lkas n binu aked macca wer dag-s walu. Kṭer zi manaya izemmer ad iɛawen wul. Ca n tmaṭyirin aqqa-yent deg waman n uḍil qqaren-asent « tipulifinulat » ḥeṭṭant iẓuran n wul. Ijjen marka zi « tipulifinulat »  qqaren-as « Risfiratul » yella s waṭṭas di binu.

Risfiratul di binu azeggʷaɣ.

Imrezzuten qqaren ila Risfiratul i yellan di teqcurt n uḍil, izemmer ad iɛawen ɣer usenqes n uprutin n tadunt. Ittekkes cwayt akulistirul. Ɛawed issenqas zeg ujellet n idammen. Din tiɣuriwin nniḍen qqarent i Risfiratul wer ɣer-s bu ca n nnfeɛ d ameqqran x wul.

Risfiratul nzemmer ad t-naf deg uqcur n uḍil i nsxeddam maḥend ad ismem binu. Qqaren imrezzuten qa binu azeggʷaɣ dag-s aṭṭas n Risfiratul x wenni acemlal minzi wenni azeggʷaɣ ittbedda x uqcur n uḍil. Izemmer bnadem ad isu ɣir uẓemmi n uḍil maḥend ad yaf Risfiratul-nni.

Binu azeggʷaɣ

Mamec ittɛawan alkul ul ?

Wer din bu ca n ḥajet ar lux teqqar-aneɣ ila birra niɣ binu acemlal d alkul nniḍen ḥsen binu azeggʷaɣ di ḥeṭṭu n wul. Aṭṭas n tɣuriwin nnant ila mala bnadem iswa drus n walkul, mamec mma yegga, izemmer ad iɛawen ul s :

  • isgeɛɛad akulistirul asebḥan
  • issenqas zeg ujelleṭ n idammen
  • Ittɛawan maḥend aẓur n wul wer ittḍeyyiɛ s ukulistirul aɛeffan.

Su drus niɣ wer sess qaɛ

Ittban-d ila iwdan isessen drus n binu, wer ten-ittaɣ ca aṭṭas lehlak n wul. Xelli amenni, tiɣuriwin ig ismquddan jar inni isessen d inni wer isessen qaɛ, ad yili ssuffant di lfaydet n binu. Ɛad ttxessant aṭṭas n tɣuriwin nniḍen maḥend ad ittwabedd ɣer tidet n nnfeɛ n binu d markar n walkul nniḍen.

Tamesmunt n wul tamarikant wer dak-teqqar ca su binu maḥned wer dak-ittili lehlak n wul. Minzi binu izemmer ad ak-yegg imxumbal nniḍen ameknaw :

  • lehlak n wul, tsa d inerfeḍ
  • afcal n wul
  • aṭansyu
  • ca n markar n uxenzir
  • lehlakat n walli.
  • tamenɣiwt n yixef
  • aseḥḥi

Wer sess qaɛ alkul mala aqqa-ac/m :

  • s ddiset
  • Mala ḥedd zi lwacun-nnec ttuɣa ittɣella aṭṭas
  • Mala tehlked zi tsa, inerfeḍ
  • mala day-k afcal n wul
  • mala tsessed ca n markat n isafaren.

Mala texsed ad teswed s tidet binu, ixess ad teḥḍid manaya :

Ijjen lkas i temɣarin. Ijjen lkas waha i yirgazen min ɣer yella kter zi 65 iseggusa. Tnayen n lkisan i yirgazen min ɣer yella qell zi 65 iseggusa.

Lkas netta dag-s manaya :

335 mililiṭer n birra

148 mililiṭer n binu

44 mililiṭer n walkul

Timaynutin

C.Andic
C.Andic
Chahid Andich

Fser-itt