24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Zi min izemmem Renisio: “Bab n tfunast”

Ijjen yiwi ij n tfunast ɣer ssuq ad tt-yezzenz. Iruḥ deg iḍ. Ami yiweḍ ssuq ttuɣa ɛad ur yuley wass. Ibda issawal weḥdes aked iman-nnes, ixuwwanen ttuɣa ttesellan ɣer-s. Inna-s tafunast-u ur tt-tteqqneɣ ɣer ujij ula ɣer udar-inu; necc ad eggeɣ rray-inu ad tt-qqneɣ di tmart huma ur tt-ttiwyen ixuwwanen.

Ami yeṭṭes usin-dd ixewwanen nni i ttuɣa ɣer-s isseḥsan. Gerjenn-as tmart zi lemqess, iwyen-as tafunast. Ilqa ami ifaq icekk deg iman-nnes, inna lakun ur dd-iwyeɣ ciy n tfunast. Necc ad dewleɣ miɛad axxam-inu ad qqleɣ ma tella deg wexxam. 

Ami yedwel, yegga ḥayek deg uqemmum-nnes ḥuma ad itellef awal-nnes x tmeṭṭut-nnes. Yeggʷed akid-s temmneɣ. Wami ilaɣa tenna-s: A weddi argaz wi x tettseqsud isewweq yiwi tafunast. Ilqanni yuki aked iman-nnes truḥ tfunast.

Al ssuq nniḍen, tenna-s tmeṭṭut-nnes d necc i ɣa isewwqen iḍ-u, ad teqqled ma ad twacemteɣ. Tsewweq iruḥ netta akid-s. Usin-dd ɣer ssuq, udin ij n wargaz iznuza trakna (tazerbit), tesɣa-tt x-as. Tenna-s i wargaz-nnes: isi-tt siweḍ-itt. Tenna i bab n trakna: qiyyem akid-i, ileqqu argaz-inu ad issiweḍ trakna ad dd-yawi timuzunin ac-xellseɣ. Iɛeṭṭel wargaz-nnes ur dd-yusi. Inna-s bab n Trakna: Xelles-yi. Tekker nettata tenna-s: Cekk uggʷdeɣ ur ɣer-k leɛqel. Inna-s netta: kker dfer-ayi aqqa ddɛiɣ-cem ɣer lqaḍi. Tenna-s nettata: necc ur ttruḥeɣ ɣer lqaḍi. Inna-s netta: mayemmi? Tenna-s: ma illa a dayi-tuced lḥayk nnek a zeg-s ad dneɣ (ad lettmeɣ) aɣembub-inu, ssedḥiɣ ad ruḥeɣ ammu ɣer lqaḍi. Ikkes ḥayk-nnes yewca-s-t.

Yiweḍ ɣer lqaḍi, issiwel netta inna-s: A sidi-inu tameṭṭut-u tesɣa x-i ij n trakna. Ileqqu ur tug ad-ayi txelles. Inna-s lqaḍi: Siwel cem a tameṭṭut-u. Tenna-s: a sidi wenni aqqa iffeɣ walli-nnes. Ileqqu a dak-yini u la Wah d ḥayk ɣer-i inu . Issiwel netta inna-s: wah, d ḥayk-inu. Inna-s lqaḍi: awal-u  tenna tmeṭṭut-u d tidett. Aqqa-k iffeɣ-dd walli-nnek. Yegga-t di lḥebs

A.RENISIO, “Etudes sur les dialectes Berbères des Beni Iznasen, du Rif et des Senhaja de Srair, grammair, textes et lexique” 1932.

Yessufeɣ-it-idd, iɛwed-as tira: Majid Aqelɛi

Timaynutin

Aqelɛi
Aqelɛi
Abdelmajid Akalai

Fser-itt