24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

Lxezrat deg wungal n “tenfust n tudart” i tura Samira Lmerraqi

Tira: Abdelmottaleb Zizaoui

Tira s tmaziɣt d ijj n webrid icna. Aṭṭas n yewdan ittɣil-asen ihwen, maca netta iwɛer, jarkṭar tira n wungal itteḥdajan ijj n ṣṣbar imɣar d tizemmar mɣarent ḥuma ad yili deg wemcan-nnes. Iqseḥ ijjen zi ṭṭerf izmer i webrid-a. D manaya i ittejjan ungalen s tmaziɣt drusen.      

Samira yeği-s n idurar n Arif d icten zi temɣarin iksin x yiri-nsent amnus n tira ; tessen cḥal sekkwant, teqqas taẓyuḍi n tmaziɣt, teqqas ula d arari n tlalit n wesnulfu.[1] Taẓyuḍi-a wer tt-tettejja ca ɣar-s waha, maca tbeṭṭa-tt aked yenn illuẓen ad ɣren awal-nsen. Awarni Taslit n weẓru, tamarit-nneɣ teqqim iseggusa teswingim ḥuma ad tari, ar ami d rexxu i yuweḍ ad d-ilul ungal wis kraḍ. Teḍfar day-s ijj n tebridt nniḍen imsebḍan cway x wungal amezwar, maca waxxa amenni, nettaf tifras n trusi deg waṭṭaṣ n tefray.  Tamarit tesmun jar tedyazt d wallas[2], xmi nettaf ixef-nneɣ axmi neqqar izlan.  Manaya ittejja-aneɣ ad nḍew jar tguriwin zi tmud ungal-nnes.

Ungal-a ibḍa xef tam[3] n yexfawen. Mkul ijjen zzay-s iqqen akd wenni d as-izwaren. Irbu imunas n yewdan, ihercen : kul ijjen d lehlac-nnes, d lweḥlan-nnes, d ifeqqusen-nnes… Nettaf-iten weḍḍren deg yexfawen-nsen, rezzun x usafar wer ufin. Maca asafar netta d timexsa, d nettat itteksen taɣufi n wulawen ihelcen s uqemmeḥ.

Tanfust n tudart d tanfust n twafit weḍḍren day-s yewdan. Kul ijjen min xef irezzu ; wer tt-yufi ḥedd mamec yexs. Tudart weḍdren day-s tefras n wudmawen, tufrayin cemḍent deg wulawen, kul ijjen mamec t-tesserwt tudart. Ca irezzu x tidet, maca iqseḥ xafs- ad tt-yaf, tettban-as d rewhi.

Ungal n “Tanfust n Tudart”.

Tamarit teḍfar ijj n webrid n tira-nnes imsebḍa x yenniḍen. Manaya ittban di mamec tettmud awal. Xef webrid n Teslit n weẓru, ungal-a ula netta nettaf day-s tcuni n tutlayt. Allas i nettaf s waṭṭas iwca ijj n wanya, d ijj n uẓawan, ittejja-aneɣ ad nemmuttey ɣer ca n yeglan n taẓyuḍi, nettaggwaj zi wawal n kul ass, neṭṭaw jar tguriwin i tefren tmarit, jarkṭar xmi  d aneɣ-tesskan imukan d yewriken[4] n wungal. Asusem niɣ aseɣdi izdeɣ ungal-a. Kul ijjen d asusem-nnes, kul ijjen min t-yejjin ad issusem. Marra iwriken rezzun x ca deg useɣdi-nsen, marra idsen d inekraf n wesqar. Xsen ad zzay-s ffɣen maca nnuɣen, wer zɛimen, iṭṭef-iten ca. Ca-nni wer zmiren ad zzay-s nnufesren.

Deg umeggar, ungal-a am netta am yenniḍen yessitim ad yaf abrid ɣer yenn yeffuden tiɣri s tmaziɣt. ungal-a yesitiem ad ilellec deg yiger n tsekla yuran, ḥuma awal-nneɣ ad yerni ad yelqeḥ deg wulawen-nneɣ wer yettɣimi itwattu niɣ ittedder di tama ar ɣa yemmet minzi wer yeqqim ḥedd zi tarwa-nnes ittawy-itt day-s.

Abdelmottaleb Zizaoui

Agadir : 22/11/2022


[1] Kra n tɣawsa d tamaynut (Création)

[2] Aɛawed (Répétition).

[3] Tesɛa.

[4] Personnage.

Timaynutin

Fser-itt