24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

“Ahjam n imetlaɛ x Sebta d Mlilet” s tiṭṭawin n ijurnalen n Uruppa

Adu tfawt n krisis n wetlaɛ i yemsaren x igmiren jar Lmuɣrib d Spaniya. Nnan ijurnalen Iwruppawiyen ila Lmuɣrib « issxdem » tawriqt n imetlaɛ maḥend ad izri fus i Uruppa. Mamec kritikan ula d tapulitikt n Uruppa wer iḍeffren ca ca n tebridin d « tileqqaɣin » di tutra n tuḍlibt.

Min yuqɛen di Sebta amenni ɛad aqqa ssawalen x-as deg ijurnalen Iwruppawiyen. Γir wwḍen ca n 8000 n umennɛruq d Imeɣrabiyen ɣer Sebta di yumayen-a, terr-dd Spanya azgen-nnsen ameqqran ɣer Lmuɣrib, ɛad aqqa tterran-dd inniḍen.

Inna ujurnal n « Der Spiegel » Aliman ila min tegga amenni Rrbaṭ yegga ameknaw min tegga Ankara qbel. Yura x usit-nnes alikṭruni : « Timegga Timeɣrabiyin sfekkarent-aneɣ-dd s lefɛayel n uselway Aturki Rejeb Tiyyeb Irdugan. I dd-ismuttyen ca n 15000 n weḍlib (exilés) ɣer igmiren n Turkiya aked Ugrik di Mars i yeɛdan. S uya azgen n Uruppa ggʷden i ca n wussan ». Yerni yenna : « Waxxa amenni qa Rrbaṭ tiweḍ ɣer min txes : Temmel-dd i Iwuruppawiyen belli tzemmer ad asen-tezli fus s tewriqt n wetlaɛ ».

« Der Spiegel » ikritika timura n tmunit Tawruppawit umi wer wwiḍen ad ggen ijjen ssistim n tutra n tuḍlibt (asile) x igmiren-nnes n berra. Irni-dd inna « Waxxa amenni, nettaf-itent [ddewlat n Uruppa] ttemsurrufent aked ca n lḥukkam wallin ca d idimukraṭiyen ameknaw Irdugan d ugellid Muḥemmed wis setta, aked ddenf ». Iydar-dd ujurnal-a Aliman belli « tamunit Tawruppawit wer tettweqqir ca izerfan Iwruppawiyen x igmiren-nnes iberraniyen ». Iddettet ila aqqa « Wer ittḍerri manaya di walu minzi imetlaɛ rezzun wi ten ɣa iɛawnen waha. Mamec wer ittḍerri walu Uruppa ». Aked manaya, ssiwlen-dd x waṭṭas n iḥudriyen Imeɣrabiyen i idewlen ttɛicen di ẓẓleḍ. Nḍerren zeg wami ibelleɛ Lmuɣrib igmiren aked Spaniya s lehlak n Kuruna.

Lmuɣrib innay x weɛrur n imetlaɛ

Ajurnal n « Tages-Anzeiger » Aswisri ikritika Rrbaṭ d Madrid, alaḥsab mayen ittemsaren di Sebta. Yura ujurnal-a « Aqqa Lmuɣrib yenya x weɛrur n irgazen d temɣarin-a. Rrbaṭ terẓem i yigmiren-nnes, wer teqqim tḥeṭṭa igmiren aked tamunit Tawruppawit ». Yerni yenna, « manaya immal-dd taseyyast n Uruppa i yettḥuzan timeslayin-nnes ɣer ṭṭerf weḥḥd-s ».

Tiɛuffna teggur x yiḍaren-nnes ! 

Ajurnal n « Corriere della Sera » Aṭalyan issiwel x ca n « tmeẓra d tiɛeffanin » di Sebta. Yura ujurnal-a i d-itteffɣen zi Milano : « wwḍent-id ca n ṭṭunubinat d tiɛeskriyin (d Tispuniya) ɣer yijdi ḥuma ad dd-ferreɣent din ca n iɛeskriyen irrḍen ca n warruḍ iḥeṭṭan zeg uqerṭas d lkwasek d iquba. Imenneɛraq-nni ttuɣa-ten weḥḥlen…Sferzen zzag-sen iḥenjiren. Maca waxxa amenni azgen ameqqran n imenneɛraq-nni ṭṭfen-ten, jjin iḍaren-nnsen deg waman, maḥend wer ɛejjnen x ijjen tmurt d Tawruppawit ».

Tamunit Tawruppawit ixess ad tegg ca n ḥajet !

Yenna ujurnal n « La Vanguardia » Aspanyu aqqa belli zemmren imenneɛraq ad mmerniyen deg unebdu i dd-igguren. Yura : « Anebdu lexxu yeggur-dd. Abarru n tɣerruba n imenneɛraq ssujadent ad ẓwant tizi n wedrar n Gibrilṭar, wer din mamec i kid-sent ɣa nemsurruf ». Yerni yenna : « Spaniya ixess ad tegg merra tizemmar-nnes, maca ixess ula Tamunit Tawruppawit ad tegg la d netta tizemmar-nnes. Bruxelles ixess ad tegg ca n tmeslayin nniḍen bla afsar n isiwaḍ d ilaɣiten».

Twarrit n imenneɛraq ɣer Lmuɣrib maci d azerfan

Ajurnal n « Tageszeitung » Aliman d « Le monde » Afransis nnan-dd ila twarrit n imenneɛraq ɣer Lmuɣrib nican bla ma ad asen-wcen lḥeqq ad ttren tuḍlibt walli ca d azerfan. Yura « Tageszeitung » Abirlini: « Rrin aṭṭas zzag-sen [zeɛma imenneɛraq] ɣir ẓwan-dd igmiren bla lqanun, bla ma ad kid-sen ssiwlen ad ssnen min ɛnan, ad asen-wcen lḥeqq ad ttren tuḍlibt. Ddegg-a n tmegga wer tettmsisi ca aked lqanun Awruppi, tazreft Tawruppawit zi lebda wer kid-s tettis ca ».

Maca « Le monde » yenna belli Spaniya zi lebda tetterra imenneɛraq i dd-ittakkʷaḍen ɣer Sebta d Mlilet. Ajurnal-a Aparisi yenna : « ddegg-a n tmegga i tettegg Spanita zi 2015, tettegg-itent ɣir di Mlilet d Sebta waha ». Lefɛayel-a i tettegg Spaniya jjint aṭṭas n temsmunin i ittbeddant aked tseqqar n imenneɛraq ad kritikant Spaniya x min tettegg amenni.

Ajurnal n « Financial Times » Abriṭani iggʷed ad tedwel Spaniya di mamec tettemsurruf aked weɛraq, am mamec ttuɣa Iṭaliya di lweqt n wewzir n daxel Matteo Salvini. Yura ujurnal : « Salvini isnekker arriwna wami ttuɣa ttakkʷaḍen imenneɛraq ɣer weftas Aṭalyan, issxdem aya ḥuma ad ibeddel tapulitikt n tmurt-nnes. Ad yiri d lɛurret d tameqqrant mala yemsar ammu ula di Spaniya. Maca adu tfawt n umherwaḍ aseyyasi ameqqran, i yettmernayen s waṭṭas, bḥal walu ad ggen manaya ».

Timaynutin

C.Andic
C.Andic
Chahid Andich

Fser-itt