24.1 C
Nador
Ssebt 27 Yulyu 2024

5 n tmeslayin zemmernt ad ssehwant aṭansyu bla ddwa !

Iwadan i ihelken s waṭansyu, deɣya swaẓẓaḍen ɣer ddwa t‑idd‑ishekkwan. Maca twarrit n taynit i sseḥḥet, tzemmard ad t‑idd‑ssehwa xir zi ddwa.Cwayt n zziyar waha. Ijj n weḍbib zeg usinag Aliman n wul, yemmal‑aneɣ‑dd mamek ɣa negg a t‑idd‑nessehwa bla ddwawat.

Hypertonus d weni d lehlak I wesɛen aṭṭas di min yeqqnen ɣer waṭansyu, 30% n yewdan ɣer‑sen aṭansyu yuɛɛla, mana izemmer ad yekk imxumbal deg iẓuran, niɣ ad isbedd ul. Imehlak swaẓẓaḍen   ɣer ddwawat, maḥend ad ssehwan aṭansyu‑nsen. Maca asinag aliman n wul, ittic‑aneɣ‑dd ca n tmeslayin nneɣni i zi nzemmer a nḍebber deg waṭansyu, bla ddwa.

“aṭṭas n imehlak ittas‑asen‑dd yeqseḥ ad rren taynit i sseḥḥet‑nsen” yeqqar Dr. med. Bernhard Schwaab. Anhezzi, rraḥet n  tnefsit d macca isebḥen, d wenni d ddsas n ugenfi.

Tikli d arryaḍa d tenni iḥeṭṭan aṭṭas qaɛ zi Hypertonus. Cwaytn unhezzi kul nhar, issettu deg imunas, yessettu di ttebliyyat (am girru) amek yettɣastar inirji. Timmendorfer Amɣar n Yeḍbiben di klinika n Curschmann  ifessel i yewdan i yexsen ad ssehwan aṭansyu bla ddwa, di xemsa n tmeslayin.

1‑ Aṭṭas n unhezzi, drust n uɣimi

Anhezzi (tikli, arryaḍa…) yesleqqa maci x wul, ula x walli. Tikli mkul nhar tzemmar ad tessehwa ar  10mmHg deg waṭansyu ameqran ‑Anict n n min dd‑ɣa‑yessehwa ddwa‑.

Maca al ḥama tuzzled maraṭun, ɛad i ɣa tqerr. Tzemmard ad tebdid s drust, niɣ s arryaḍa di tella ɣana, xmi ɣa tennam arrimt, ataf wer tzemmar ad tesbed. Manaya ixessa ad yili s wemsawal aked weḍbib waha, d ḥeṭṭu n lmizan n waṭansyu.

Iḍbiben twessan s 10 ar 15 n tminutin n arryaḍa 5 n twalatin di simana. Ixessa arryaḍa‑ya wer zeg‑s iteqqef nnefs, wer tetteg bu leḥriq deg yeḍmarn niɣ di lemfasel. Mala txeddmed aṭṭas s uɣimi (lbiru), ixessa mkul twalat ad ttenhezzid cwayt. Anhezzi maci i wi ihelken waha, ula d wenni yellan s sseḥḥet‑nnes mliḥ, ixessa ad ittnekkar ad yeggur.

2‑ Sbedd girru

Girru yettwaḥsab d lesbab ameẓwar n qaɛ lehlakat n wul d uxenzir (Kansir), maci wi t‑ikemman waha, la wi yettcemman ddexxan nnes waha. Wi iqeṭṭɛen girru, ixessa ad yerr taynit wer irenni di lewzen. Mala wer tkemmid, ɛemmars wer txarres ad tebdid. Mala tzemmard a das tbeɛded, ad trebḥed aṭṭas, uli i waṭansyu waha, maca isseḥḥet amen tekmel.

3. Senqes di ssukar d tmellaḥt

Prof. Dr. Med. Bernard Schwaab d merra iḍbiben n wul, ttwessan iwdan ad ccen macca n tmura dd‑yenḍen i lebḥar acemlal. Kuzina n wagrakal tebna x fruta d lxuḍert. Claḍa, lḥebb, aslem deg umkan n weksum, zzitun d leɛcub deg umkan n tmellaḥt. Di cwayt‑a n yiwalen ittic Dr Schwaab tabridt n macca. Tamellaḥt tessazaɣ arrimet, manaya yessalay aṭansyu.

D manaya i dawem ɣa iweqɛen mala teksem x weksum!

Macca tasebḥant tettɛawan ɣer ḥeṭṭu n lmizan, minzi tadunt di rrimt aṭṭas, d lesbab amezwar n waṭṭanen iɛeffanen marra.

Tisit di yella sukkar am lɛasir niɣ Munaḍa, ixessa ad tettwakkes zi kumpra, la d macca iwejden amenni. Danun, Ketchup niɣ ssusis. Inni wer di tt‑netteg qaɛ, nettaf ccuren s ssukar d tmellaḥt, bla lqanun. Qbel ma anseɣ ca n macca tɣellef ixess a nɣer min deg‑s qaɛ.

D tidet Ssekʷar d aɛeffan?

4. Kkes aɛeddis

Macca tasebḥant d unhezzi ttɛawanen ɣer ḥeṭṭu n lmizan. La ccrab ixess a zeg‑s sneqsen inni t‑isessen. Minzi la d netta irenni di lmizan.

Tzemmard ad tadfed da ad tesned cḥal ixessa wer tɛeddud di lmizan Body-Mass-Index (BMI)

Aṭṭas n trezzutin ufin belli wi ɣa yesneqsen 5kg di lmizan ishekkwad akid‑s 3‑4mmHg deg waṭansyu ameẓẓyan ‑Anict n min dd‑ihekkʷa s ddwawat‑

Tadunt i deqqsen x uɛeddis d ij n umxumbel d ameqran, (“viszerale Adipositas”) Tadunt‑a txeddem ca n ihurmunen itteggen awezwez (Inflammation). Mkul akilu niɣ d asantim d nnaqes yettwaḥsab d lefḍel i sseḥḥet.

5. Senqess deg imunas

Imunas xmi dd‑ttmunan, ssalayen ssukar, d waṭansyu. Insulin ittmerni deg iḍammen, ul yeccat deɣya deɣya. Maca maci imunas wahai itteggen imxumbal‑a. Ra mala wer tetticed arraḥet i tnefsit.

Sseḥḥet n tnefsit tetteg leɛjeb di rrimet, ixessa ad tessemquddid jer Wemnus d arraḥet: Tamusiqt, tiɣuri, arrsem ccḍiḥ, tteqsayer aked t*imeddukal, lxedmet di tmesmunt, niɣ asenneɛ n ca n lḥajet. Ttwessan zeg‑s yeḍbiben n wul. Ula d min iskalmaren am Yoga yessbaḥ i tikkest n imunas.

Dr. Schwaab yeqqar belli leɛgez d wenni d lehlak aɛeffan. Wenni yexsen ad yedder mliḥ, bla ddwawat, ixess ad yewc ddɛen ad ibeddel mamek itetter. Ca n twalatin yessbaḥ yewdan idi yella lehlak yemrawas ad mselqan di ca n tmesmunt, a kid‑sen ilin yeḍbiben, a dasen mmalen abrid n sseḥḥet tasebḥant.

Timesmunin ttwaxelqent ad xedment iwdan s qaɛ min deg‑sen d amnus. Aneggar n wawal, Sseḥḥet tasebḥant teqqen ɣer lmizan, lmizan n rrimet, d lmizan jer daxel‑nneɣ, d berra !

Ɣer ɛawed: Mayen umi ineffeɛ weɣẓaẓ, i wul waha ?

Tala:
Deutsche Herzstiftung: Blutdruck auf natürliche Weise senken: in fünf Schritten (veröffentlicht: 20.10.2021), herzstiftung.de
Deutsche Hochdruckliga e.V.: Bluthochdruck wirksam bekämpfen (Abruf: 21.10.2021), hochdruckliga.de

Timaynutin

Aqelɛi
Aqelɛi
Abdelmajid Akalai

Fser-itt