Tabrat-a i nxes a nari, maci nettekkes zzag-s lḥeqq i yewdan ad slen i wumi xsen, niɣ ad d-ɛerḍen wi ttwalan istahell. Lla!, kul ijjen ɣer-s lḥeqq ad yerr s wudem-nnes ɣer lqibelt i di ittaf lxaṭer-nnes.
Maca.. Qa neccin ɛawed wer netteṭṭeḍ bu iḍuḍan-nneɣ, a x-aneɣ yesseɛda ḥedd min das-tenna tmelɣiɣt-nnes.
Da njebbed-d awal x tḥeryaḍt-nni i yekkren zegga i d-yusa “Adekkʷali” Yasin Lɛamri ɣer Yemzuren ḥuma ad issefhem Irifiyen, i d-yejjin ipilaren d imeqqranen di ddin, ddin-nnsen.
Mli ssi Yasin, yus-d, yegga “lḥadeyyet”-nnes bla ma ad yadef di ca n ddḥurat ila qaɛ wer x-as ssiwilen ammu.
Maca, din aṭṭas n wawalen i d-yenna fehmen-t yewdan axmi “iḥecca-d lherd” i Irifiyen jerkter xmi iqqar “ṭṭfet di tmunt [..] n tmurt-nnwem”.
Ittsemma, netta yettwala belli Irifiyen “wer teṭṭfen ca mliḥ di tmunt n tmurt-nnsen”.. S uyenni i d-yenna awal-a.
Maɣar wer d-yenni awal-a di ca n wemkan-nneḍni bla Arrif zeɛma?
Luxa, tameslayt-a teɛda ad issefhem aterras-a yewdan i ɣer-s d-yusin di ddin-nnsen, yedwel ittegg x-asen sseyasa, “iḥecca-d qaɛ awal”.
Maɛlic.. Maca netta di tidett d ijjen “muctra” x mamec i daneɣ-ttwalan yewdan-nneḍni. Lebda Arifi yeksi ttuhmet, ixess-as ad d-yemmel belli netta wer yeggi bu ifassen-nnes deg yexbac.
Ɛawed, yesskan-d manaya, ila ijjen am Yasin Lɛamri waxxa ittegg ixef-nnes ifehhem di ddin, maca wer ifehhem walu di tmeslayin-nneḍni i yeqqnen ɣer tussna n bnadem.. Am umezruy.
Ḥuma ad ifaqq aked ixef-nnes, “mayemmi netta i daneɣ-yettwala ammu?”.
Aked uyenni, qaɛ wer nettwili ila Yasin, yessuter ad rxun i inekraf n Lḥirak i yellan di lḥebs.. Ma yeggʷed zeɛma?
Neqqar ad “issuter” waha, maci ad yeffeɣ aked yewdan i ittettren manaya. Zeɛma nxes a nini, ila yewdan i yeggin ameknaw Yasin Lɛamri, wer zzag-sen neẓri bu lxir.
Bla lxir-a, nettraja zeɛma ad yini lḥeqq beɛda; ad yessiwel x liɣla, ad yeksi s wemnus min yecqan imeẓlaḍ-nneɣ. Manaya, netta s ixef-nnes, yenna-d “ma terzum ad ayi-tettsɣem”? Axmi iqqar-aneɣ : “jjet-ayi ttrankil”.
Bla ma a nettu, ila Yasin, d ijjen bnadem, yettwala Tmaziɣt d ijjen iles wer ɣer-s bu wemkan. Lebda isɣeṭṭal zzag-s. Ḥaca aya yesrusa-d aṭṭas n iseqsan x Imaziɣen-nni/irifiyen-nni i t-id-iɛerḍen.
S uyenni, nexs ad nessiweḍ i tmesmunt-nni i d-iɛerḍen x Yasin-a aseqsi-ya: Ma Arrif, wer-yeqqim ittaru-d imussnawen i ifehhmen di ddin?
Niɣ, tameslayt d min dag-s, iwdan ḍeffren ḥaca tiraccwin, xezzren min dasen-ineṭṭar Youtube-nnsen bla ad raḥen ɣer ddsas iṣeḥḥen, ɣer tussna n bnadem.
Aya, deg umeggaru qaɛ, yemmal-d ila leɛqel Arifi amenni i yeqqim, yettxed.
D amezwaru, wer ittfekker, wis tnayen, wer ittic lhimmet i tarwa n tmurt-nnes. Axmi, ixwanjiyen-nneɣ, ula nitni ttfekkren s “amedyaz n ddcar wer isfurruj”.
Iwa zegga i d-wwin Irifiyen “amedyaz” aberrani, isfurruj x-asen yewdan, yerra zi Tmaziɣt i ila ssawalen lejdud-nnsen d tiseḍḥak. Neccat-asen deg wuru, neqqar-asen, “baẓẓ i kenniw”.