20.1 C
Nador
Jjemɛa 18 Kṭuber 2024

Min ɛnan markat n uweddeb d man wen zzag-sen i ittegg lmexzen?

Deg udlis-nnes “tabniqt tis 10” i yura Ḥmed Lmerzuqi, i di yettɛawad min x-as ikkin di Tazmammart zeg wami i din yewweḍ ar mani i senni iffeɣ. Yesseɛda din, aked inniḍen, ca n ɛicrin n iseggusa n wakud.

Kul taxxamt, ttuɣa tegga am ijjen tqabsat teḥsar n tsimma, dag-s tlata n imitrawen d tiriwt-nnes tnayen n imitrawen d uzgen, lebda tesulles, la s uzil niɣ s llilet, bla s ijjen ufilu d acemcaḥ ittexttuttul-d deg uzil zeg ijjen uxbul zi tzeqqa, ittban-d x tmrut am ijjen tdewwirt d tameẓẓyant, wer tujer ula iḍuḍan n ufus.

Ifassen d tiṭṭawin qqnen

Zeg imumintuten iqesḥen iɛeddan x unekraf, xmi i t-tteggwaden ɣer mani wer issin, isrusa aṭṭas n iseqsiten bla ma ad yaf timrarutin.

Ttɛawaden Muḥemmed Errayes d usmun-nnes deg ukerfes n Tazmammart Ḥmed Lmerzuqi deg iktayen-nnsen x mamec i ten-wwin zi leḥbes n Lqniṭra ɣer leḥbes n Tazmammart.

Neqqar manaya di min yura Muḥemmed Errayes: “… Zegga fitcaren mliḥ merra ddwasa-nneɣ, yewca ukumundan iwarditen-nnes ḥuma ad ggen min xsen, qqnen tiṭṭawin-nneɣ, ggin-aneɣ pursilat deg ifassen-nneɣ, zi senni ssenyen-aneɣ deg ijjen ukamyu d aɛeskri i yedlin mliḥ.. Ila ḥireɣ mamec negga neqqim nsafer llilet tekmel, deg wakud-nni amen yekmel ila ssenhezziɣ ammiwen-inu ar mani i kkseɣ drus binda-nni cwayt, ẓriɣ din iɛessasen-nneɣ ila yellan d ijadarmiyen d yewdan d laman”.

Deg wemnad-a, iqqar Ḥmed Merzuqi deg wawal-nnes, belli min xef itteɛqal aṭṭas, wami i dasen-nnan ila iggur ad ten-nḍaren zi ṭṭyara di lebḥer. “Uca bnadem yettxayal ixef-nnes ca n ḥajet ammu, min iqesḥen deg uweddeb, d araji n uweddeb maci d aweddeb s ixef-nnes.”

Ḥaca ijjen zeg inekraf Ilibiyen qqaren-as Zin, wer ixes ad yini isem-nnes ikmel, minzi iggʷed x twacunt-nnes i iqqimen ɛad tzeddeɣ di Libiya, maca netta lux aqa-t d aḍlib di Fransa.

Ittwaxḍef deg useggʷas n 2016, minzi ila yessawal x tseqqar n wemdan d tseqqar n temɣarin di Libiya.

Ttuɣa ssewjadeɣ ijjen wegraw iqqen ɣer tseqqar n temɣarin, ijjen cwayt udfen-d x-aneɣ ca n yewdan ksin klacinkuv, weyyen-ayi ɣer ijjen ṭṭumubin.

Iqqim Zin ittmuttuy zeg wemkan ɣer wenniḍen amen ittwaxḍef, ca n tnayen n iseggusa d tesɛchur qbel ma ad sekken ɣer Ssudan, tamurt n iẓuran-nnes.

“ttuɣa wer ssineɣ mani lliɣ d min ɛnan ina, asinaryu n tmenɣiwt lebda yeḥḍer deg uzellif-inu, hudden xaf-i a xaf-i ɛedden s usikes, ad ayi-nɣen, ad nɣen aytma d twacunt-inu”. Iqqar Zin.

Irni yenna “wami ila lliɣ di tebniqt, ttuɣa ttesliɣ-asen ssawalen jer-asen, ttuɣa ssneɣ s min qqaren mani lliɣ nec, minzi ila ttawyen-ayi zeg wemkan ɣer wenniḍen, amkan ameggaru weyyen zzag-s ɣer uzaggʷez ḥuma ad ayi-sekken ɣer Ssudan.”

Yettɛawad Zin x mamec i kid-s mhawaḍen, iqqar : “ttuɣa ttemhawaḍen akid-i s tiṭṭawin qqnent, deg ijjen tebniqt tesulles, aked uslaẓi, ca n twalatin ittakkʷaḍ lḥal ar ɣa wcen ijjen macca deg ijjen wass niɣ yumayen, ula kter di Tajura mani ttuɣa kidi ttemsurrufen s ijjen tebridt d taɛeffant.”

Akerfes n Zin wer ibedd ca danita waha, maca isiɣa zegga i t-sbedden ula di Ssudan maḥend akid-s xezren min das-yemsaren di Libiya.

Lḥugra d ddell

Azgen ameqqran n twalatin, alekkaḍ ittejja taɣtast-nnes ad yessen ila netta wer yeswi walu, manaya ittejja ayezzim di tnefsit n unekraf, waxxa ar d ɣa yeffeɣ menbeɛd.

D aya i daneɣ-issefhem Muḥemmed Errayes deg iktayen-nnes wami i yenna “mala nekkes inni immuten d waṭṭas n inni ibbuhliyen, aṭṭas zeg inni inejmen zi Tazmammart ttuɣa bbukkḍen s lehlakat n tnefsiyt d inni n arrimet, maca mala walu qaɛ, inni ikessin limart n leḥbes d tweḥdanit akid-sen”.

Yettɛawad Errayes x ijjen ḥajet i das-yemsaren, yeqqim yezdeɣ di twengimt-nnes, “Zegga ksin lbasamat-nneɣ, igga amsewwar ijjen telwiḥt x idmaren-nnes dag-s nnumru n 14, ittsemma d nnumru n texxamt-inu, zegga isala, iɛern-ayi s jjehd ɣer tewwurt, yenna-ayi belli isem-inu zi ssa d usawen d 14, wer dayi-yeɛjib bu lḥal x min igga amenni, erriɣ x-as “itɛin ɣer-i isem, ṭṭubis weḥḥed-s min ɣer yella yisem”.

Irni yenna: “awerni 32 n iseggusa zeg wami xelqeɣ, ammu waha, iraḥ-ayi isem-inu, minzi taxxamt i di ɣa kuneɣ nnumru-nnes d 14, d manaya d aɣḍal zi bnadem d tinzar-nnes”.

Aqennet

Deg wawal-nnes akid-neɣ yenna Ɛebdellah Aɛekkaw, anekraf asertan i yezwaren di Tazmammart: “ttuɣa nettɛic di ca n texxamin ẓlint, ttnurẓument tlata n twalatin deg wass, tfukt walu, ttuɣa tticen-aneɣ min irewsen di macca, ḥuma a nemmet cwayt cwayt”.

Irni inna : “ttuɣa walu leqwam n tudert, wenni ihelken ttanfen-t ar ɣa yemmet di texxamt-nnes, ssufuɣen-t s warruḍ-nnes, nettyen-t deg ijjen teḥfurt.”

Deg yiger-a yeqqar asmun-nnes Errayes: “Ɣir ad isala min x-as yellan, neṭṭren-tt ɣer berra, tawengimt-nnes tuzeɣ, ssersen x-as ijjen plaka ura x-as: wa d ijjen bnadem ittub, maca ibbuhli cwayt”

Iqqar Lmerzuqi: “Wah, ttuɣa lxaḍar-nneɣ yehwa qaɛ, isitam-nneɣ a nemmet amenni waha, a x-aneɣ tessaggʷej atexdi-nni azegrar mani aneḥbus itteɛqab am ijjen jjifet i yettetten izan d ibeɛɛucen i yeṭṭawen.”

Asceyyen

Ad d-nedwel ɣer Zin, alibi-nni i ttuɣa ittbeddan aked tmeɣarin, yenna x-as i lmeḥkama tenna-as belli netta ixes ad ifsed agdud Alibi s ixarrisen n inni wer ittimnen s Rebbi d tmeddanit d tuccekma”.

Udfent-id aṭṭas n tmesmunin zegga xeḍfen Zin, ar mani i t-nḍaren ɣer Ssudan.

Asceyyen-a ila tettegg-it ula d Marikan s prupaɣanda, xmi ttexsen ad sxarrqen x inekraf niɣ x min mma yeɛna ca n ijjen zeg imeɣnas maḥend ad kksen tteswirt-nnes tasebḥant zɣer daxel i wegdud.

Awerni i uweddeb.. Aweddeb nniḍen

Min din awerni i usekref d uḥebbes d uweddeb asikuluji? Ijjen useqsi newca-t i yenni min ked nessiwel deg uneqqis-a wa.

Yerr-d x-aneɣ Ɛebdellah Aɛekkaw: “Aweddeb-nneɣ yeggur ad isiɣa, akerfes-a asikuluji qa nettemsedder akid-s waha, wer ɣer-s qaɛ isufar, din wi yemmuten zeg imeddukal-nneɣ s ijjen lehlak i d-yekkin x ukerfes asikuluji zegga i d-iffeɣ zi Tazmammart”.

Irni inna “ttuɣa wer xsen ad ɛawden ad aneɣ-ssidfen deg wamun, ad aneɣ-sgenfan awerni ɛicrin iseggusa i nekka di tmessi n Tazmammart, maca min ɣa negg bla asniɛmel ila qa nedder” ?

Ma ameddukel-nnes Lmerzuqi iqqar “Ass-a wer nelli di Tazmammart, ula ameggaru-ya wer yeqqim d leḥbes, maca aqqa-t yella ɣer daxel-nneɣ, ad yeqqim, ula d ijjen ḥajet ma ad aneɣ-ikkes imxentisen-nnes i yella ɛad ttasen-aneɣ-d”.

Yiḍes? .. Walu

Zi tmeslayin i isxeddamen ilekkaḍen di CCI, ttuɣa ttejjan ineḥbas faqqen ar 180 n tseɛɛatin min ten-ittejjan ad beddem x tma n tibbuhliya.

Ttuɣa ttejjan inekraf di tallest, tthuddan x-asen s usiles d ddell, mamc tthuddan ad ɛedden x twacunt-nnsen.

Rni x manaya, ttsewwren anekruf-nni ẓbeṭ, sseyraḍen dag-s s bezzez tistawin, ttagin x-asen ad raḥen ɣer bitlmat.

Aked manaya nettaf belli smeɛnan-d x uneḥbus ila yeggur a t-nɣen, ttḥebbasen-t weḥḥed-s, ttejjan-t ad iweddeb ḥedd nniḍen s bezzez, niɣ ad iẓer ca n ttaɛeddu d asiksi, ttekksen x-as yiḍes, aḥeffi d tduli n ixef.

Merra manaya maḥend ad jjen aneḥbus-nni, zeɛma, ad igerr.

Timaynutin

Fser-itt